Γράφει ο Λούης Γ. Σερεμέτης.
Όχι, δεν είναι φωτογραφίες βομβαρδισμένου κτιρίου από τους Γερμανούς το 1941, ούτε κατεστραμμένου κτιρίου από εκδίκηση στον εμφύλιο. Είναι φωτογραφία του Σεπτέμβρη του 2023, που δείχνει το μισογκρεμισμένο πρώην δημοτικό σχολείο στο Αλάημπεϊ, στον «Φάρο»! Πολλές φορές η αδράνεια, η αδιαφορία και η ασέβεια αρμοδίων και μη προς την ιστορία του τόπου και την δημόσια περιουσία, είναι πιο καταστροφικές από τις μπόμπες του κάθε οχτρού! Δεν έχει σχεδόν καμία σημασία αν ήταν το σχολείο ενός μικρού χωριού, αν δεν ήταν ένα ιστορικό σχολείο, αν δεν φοίτησαν σ αυτό γόνοι πλουσίων και διασήμων, ή αν δεν πέρασαν από τα θρανία του χιλιάδες μαθητές. Σημασία έχει ότι το οικόπεδο που χτίστηκε το σχολείο το δώρισε γι αυτό το σκοπό ο αείμνηστος Αλαημπεγιώτης Γιώργος Σαραντάκος, ο «γέρο Καλόγερος», και χτίστηκε με δαπάνες του κράτους, ό,τι είχε απομείνει στο δόλιο το κράτος από την λεηλασία των Γερμανών και των πλιατσικολόγων του εμφύλιου, και με ό,τι άλλο οικονόμησε η πατρίδα, από εισφορές Αλαημπεγιωτών, και από διεθνή βοήθεια για την ανόρθωση. Λειτούργησε σαν διθέσιο και αργότερα μονοθέσιο σχολείο για πάνω από δέκα χρόνια, με πρώτο δάσκαλο τον αείμνηστο Αριστείδη Κοκκόλη από την Τάραψα, και μετέπειτα με τον Γιώργο Μόρφη από το Γεωργίτσι.
Οικοδομήθηκε τέλη της δεκαετίας του 1950 στο κέντρο του χωριού πάνω στο ύψωμα στις «Μανουσιές» που μοσκοβόλαγε ο τόπος τον χειμώνα από τα μανουσάκια, λειτούργησε μέχρι αρχές της δεκαετίας του 1970, και από τα θρανία του πέρασαν αρκετοί μαθητές, ανάμεσά τους και πολλά παιδιά μετακινούμενων τσοπάνηδων που έρχονταν στα χειμαδιά, και πολλά σπούδασαν. Εκεί πηγαίναμε και ημερήσιους περιπάτους από το σχολείο των Κροκεών, όπου βρίσκαμε τους φίλους μας, συγγενείς, και συνομήλικους, δίνοντας λίγο περισσότερη ζωντάνια στο χωριό. Μόλις μαθευόταν η επίσκεψή μας στο σχολείο, ερχόντουσαν οι Αλαημπεγιώτες και φίλευαν εμάς και τους δασκάλους μας με ό,τι καλό είχαν! Αρχές δεκαετίας του ‘70 για λόγους λειτουργικούς και εκπαιδευτικούς έκλεισε, και τα παιδιά του συνέχισαν στο δημοτικό των Κροκεών! Ήταν καλοκαίρι που το κουδούνι χτύπησε για τελευταία φορά, οι τάξεις άδειασαν, και η αυλή έρημη από παιδιά χοστάριασε μαζί με το ανηφορικό δρομάκι! Εγκαταλειμμένο από τις αρχές, και ξεχασμένο από τους περισσότερους, κάποια στιγμή έγινε και μαντρί για πρόβατα, και αυτή ήταν η πιο μεγάλη και σημαδιακή προσβολή και ως προς τον τον ρόλο του, και ως δημόσια περιουσία.
Αργότερα έπεσε η ιδέα να ανακατασκευαστεί για να στεγάσει έστω και προσωρινά τον παιδικό σταθμό, αλλά δεν προκρίθηκε σαν λύση, με αποτέλεσμα να σταματήσει να λειτουργεί κι αυτός, με ό,τι σημαίνει αυτό για το χωριό, για παιδιά και εργαζόμενους γονείς. Κάπως έτσι έρεψε το σχολείο και έπεσε και η σκεπή! Σε πιάνει το παράπονο όμως όταν βλέπεις τι γίνεται αλλού, όπου και στα πιο μικρά χωριά, σχολεία που έκλεισαν όχι μόνο δεν τα εγκατέλειψαν αλλά τα αναμόρφωσαν και τα διατήρησαν σαν χώρους πολιτισμού, ή λαογραφικά μουσεία στεγάζοντας την ιστορία και την κληρονομιά του τόπου, ή στη χειρότερη περίπτωση έγιναν αποθήκες των δήμων. Εδώ όμως είναι αλλιώς! Αλλά… «κάποτε θα ‘ρθουν γνωστικοί,
λογάδες και γραμματικοί,
για να σε πείσουν….
… όλοι με τα δικά τους σχέδια, άλλοι καυτηριάζοντας τις καθυστερήσεις υποσχόμενοι να τα λύσουν όλα όταν έρθουν στα πράματα, και αυτοί που είναι τώρα στα πράματα θα εξαγγείλουν όσα είχαν υποσχεθεί πριν τέσσερα χρόνια, γήπεδα, ποτάμια, γεφύρια, σχολεία, θα μας αραδιάσουν έργα που τάχα είναι έτοιμα για υλοποίηση αλλά κινδυνεύουν να μη γίνουν άμα δεν ξαναβγούν! Μόνο που μέχρι να φτιαχτεί θα έχουν λιγοστέψει κι άλλο τα παιδιά και θα μας πουν να πάνε σχολείο αλλού! Και την ώρα που θα έχει μπαμπακιάσει η γλώσσα τους, και θα σκουπίζουν τον ιδρώτα στο κούτελο, θα τραβήξουν κρυφά από την κωλότσεπη ένα τσαλακωμένο χαρτάκι, σαν το «σκονάκι» που χρησιμοποιούσαμε στα διαγωνίσματα του σχολείου, για να πουν τα χιλιοειπωμένα καλά λόγια για το χωριό! Θα ξαναμιλήσουν για τα ιστορικά «Λεβέτσοβα», τον μαρτυρικό τόπο που πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στα χρόνια της εθνικής αντίστασης και του εμφυλίου! Θα ακούσουμε πάλι διθυραμβικούς λόγους για τον πολιτισμό των Κροκεών, τον «Κροκεάτη λίθο» που μας έμειναν αμανάτι οι ταμπέλες του, για το μοναδικό κλίμα και την εύφορη γης με το ονομαστό λάδι, τις ελιές, και τα αμπέλια! Για το άλλοτε κεφαλοχώρι των 3.000 κατοίκων που έσφυζε από ζωή, των πέντε παπάδων, των δημοσίων υπηρεσιών, και του μοναδικού γυμνασίου της ευρύτερης περιοχής, εκτός Σπάρτης, Γυθείου, Μολάων, που έβγαλε λαμπρούς επιστήμονες, βουλευτή, στρατηγούς, και αεροπόρους! Για τις Κροκεές που έχουν το «αξιοζήλευτο προνόμιο» να έχουν «εθνικό στάδιο» στα χαρτιά, και ένα νέο γήπεδο ακατάλληλο λόγω ελλείψεων στις διαστάσεις.
Αν ψάξεις στην δήθεν κοσμογονία έργων που διαφημίζουν ξεδιάντροπα ότι συμβαίνει στις Κροκεές, θα δεις το γήπεδο όπως ήταν πριν τέσσερα χρόνια, και το μισοτελειωμένο έργο του εσωτερικού δικτύου ύδρευσης με τα χαντάκια να μην έχουν καλυφτεί με άσφαλτο, αλλά μόνο με χαλίκι. Όπου στις άκρες των χαντακιών εξέχουν κομμάτια του θαμμένου αγωγού, ακάλυπτα από πάνω, που μπορεί κάποιος να πάει να ρίξει κάτι μέσα να τους βουλώσει για πλάκα, ή να ρίξει κάτι άλλο επικίνδυνο για την λειτουργία του και τη υγεία όλων μας! Ίσως να μην τους έχει απασχολήσει αυτό σαν ένα ενδεχόμενο, όπως δεν τους έχει απασχολήσει ότι τα βαθουλωμένα χαντάκια και τα χαλίκια στο δρόμο γίνονται επικίνδυνα και ταλαιπωρούν όλους, και τις συγκοινωνίες του ΚΤΕΛ. Όσο και να ψάξεις δεν θα βρεις το αποχετευτικό δίκτυο και το βιολογικό καθαρισμό μαζί με το Δαφνί που είχαν τάξει πριν τέσσερα χρόνια.
Παρά τις εξαγγελίες, δεν θα βρεις άσφαλτο στους δρόμους μας, ούτε προεκλογικά όπως συμβαίνει αλλού, όπως και στο δρόμο προς Στεφανιά ,και προς Λάγιο όπου λειτουργεί και ελαιοτριβείο με πολλή κίνηση όλο τον χρόνο, ούτε θα δεις τον πολυδιαφημισμένο δρόμο που θα συνδέει το Λάγιο με τη θάλασσα! Δεν θα δεις παιδικό Σταθμό που σταμάτησε να λειτουργεί εξ αιτίας της αδιαφορίας της σημερινής διοίκησης παρά τις προηγούμενες ρητές δεσμεύσεις και όρκους τιμής ότι όλα θα γίνουν τον πρώτο μήνα! Θα δεις μόνο να κυκλοφορεί η ανανεωμένη και βελτιωμένη μακέτα του παιδικού σταθμού! Η δικαιολογία για αυτή την απραξία είναι πρόχειρη και φτηνή! Έφταιξε ο «κορονοϊός», ο πόλεμος, η ακρίβεια, και οι θεομηνίες! Όμως χωρίς ντροπή θα γονατίσουν μπροστά μας για να ανανεώσουν τους γνωστούς όρκους τιμής και αφοσίωσης, όπως ανανεώνουν όρκους πίστης και αφοσίωσης κάποια ζευγάρια μια ρομαντική βραδιά με μοναδικό μάρτυρα το φεγγάρι, και με κάποια δωράκια που γυαλίζουν, ή σαν αυτούς που κλαψουρίζοντας ζητιανεύουν να τους δοθεί μια «δεύτερη ευκαιρία» στη διαταραγμένη σχέση συμβίωσης!
Πριν μας χτυπήσουν ελαφρά στην πλάτη αποχαιρετώντας μας για πέντε ολόκληρα χρόνια, θα έχουν προλάβει λοιπόν να κάνουν ιδιαίτερες αναφορές για τις Κροκεές, την κοιτίδα του πολιτισμού, για την φιλαρμονική, το καρναβάλι, την ιστορική ομάδα ποδοσφαίρου, τον «Κροκεατικό», τον «Άγιαξ του νότου», που για αρκετά χρόνια δεν έχει γήπεδο και φιλοξενείται σαν «πρόσφυγας» σε γειτονικά γήπεδα, και άλλα πολλά, κάτι σαν μνημόσυνο δηλαδή, όπως λέει ο παπάς «να είμαστε καλά με τις οικογένειές μας να τα θυμόμαστε»! Δεν θα παραλείψουν να εξάρουν για πολλοστή φορά τις αρετές του Κροκεάτικου λαού, θυμίζοντάς μας ότι είμαστε γνήσιοι απόγονοι λαμπρών ανθρώπων που διέπρεψαν και αναμόρφωσαν τον τόπο! Θα μας υπενθυμίσουν ότι πρέπει να είμαστε περήφανοι μόνο και μόνο επειδή έχουμε το προνόμιο να ζούμε στην πατρίδα του Νικηφόρου Βρεττάκου και άλλων πνευματικών ανθρώπων, του Γιώργου Γεωργακόπουλου «Καζαμία», του στρατηγού Κώστα Παναγάκη, και των ευεργετών Τζίμη Γορανίτη, Λούη Γορανίτη, και των απανταχού της γης επιφανών Κροκεατών! Είναι γνωστή η ιστορία του χωριού μας, μόνο που δεν πρέπει να μείνει ένα βαρύ φορτίο στη μνήμη μας που θα την επιδεικνύουμε με καμάρι, αλλά να γίνει μια έμπνευση για το μέλλον.
Το χωριό μας πράγματι είχε την τύχη και την ευλογία να έχει χρυσή προίκα όλους τους πρωτοπόρους και αναμορφωτές ανθρώπους του που το λάμπρυναν με την παρουσία τους, και τα έργα τους! Όμως είναι κοινή η διαπίστωση των περισσότερων συνδημοτών μας πως τα τελευταία χρόνια βιώνουμε περίεργα πράγματα! Από τη μια αισθανόμαστε τον εμπαιγμό, την περιφρόνηση, την παραμέληση, και την υποβάθμιση της ιστορίας του άλλοτε κραταιού χωριού από τις αρχές που μας διοικούν, και από την άλλη παρακολουθούμε τα μειωμένα αντανακλαστικά μας απέναντι σε αυτή την κατάσταση, και απέναντι στο χρέος και την ευθύνη που έχουμε ως πολίτες να παρακολουθούμε και να ελέγχουμε τη διοίκηση της Κοινότητας και του δήμου συνολικά! Τίποτα δεν είναι τυχαίο, για όλα υπάρχει εξήγηση!
Δεν θα πρέπει λοιπόν να απορούμε πώς φτώχυνε και πώς κατάντησε έτσι το χωριό, παρά την σπουδαία «προίκα» που κουβάλαγε!
Εκλογές έρχονται, θα ακούσουμε πολλά, θα κρίνουμε πολλά, αλλά πριν τη μεγάλη απόφαση ας θυμηθούμε και αυτούς τους στίχους του τραγουδιού, και χωρίς φόβο!
«κάποτε θα ‘ρθουν να σου πουν,
πως σε πιστεύουν σ’ αγαπούν,
και πως σε θένε.
Έχε το νου σου στο παιδί,
κλείσε την πόρτα με κλειδί,
ψέματα λένε»!
