Γράφει ο Λούης Γ. Σερεμέτης.
«Πάσχα του καλοκαιριού» αποκαλεί ο λαός αυτή την ημέρα που γιορτάζει η Παναγία, το ιερότερο πρόσωπο της ορθοδοξίας! Η εκκλησιαστική παράδοση αναφέρει ότι η ημέρα κοίμησης της Θεοτόκου δεν είναι πένθιμο γεγονός για τον λαό, αλλά ημέρα πανηγυρισμών, επειδή η Παναγία με την Κοίμησή της προπορεύεται στη δόξα που μας περιμένει! Αυτές τις μέρες η έμπνευση, η δέηση, η ελπίδα, η κατάνυξη και η χαρά, πλημμυρίζουν τις καρδιές όσων σπεύδουν ευλαβικά σε κάθε εκκλησία της Παναγίας που πανηγυρίζει. Η λαϊκή παράδοση λέει ότι από τα μεσάνυχτα προς το ξημέρωμα της γιορτής με τις ολονυχτίες στα μοναστήρια και τα πανηγύρια, η μορφή της Παναγίας υπάρχει παντού, γι αυτό και εξαφανίζονται δαίμονες και ξωτικά. Μια Παναγιά σε κάθε τόπο, νησί, κάμπο, βουνό, σε κάθε τόπο πλούσιο και ευλογημένο, όπως πλούσιοι, ευλογημένοι, και αξιομνημόνευτοι είναι οι εορτασμοί με τα ήθη, έθιμα, και τις τοπικές παραδόσεις!
Μια από τις πολλές ιστορίες αναφέρει ότι μια φορά κι έναν καιρό μέσα στο κατακαλόκαιρο και στην ξέρα ενός χωριού της Μάνης, παρουσιάστηκε μια μεγάλη χελώνα! Το νέο μαθεύτηκε σαν αστραπή, οπότε μαζεύτηκαν οι Μανιάτες αλαφιασμένοι γύρω της για να μάθουν τι γύρευε στο χωριό τους τέτοια εποχή, και τι «σημάδι» ήταν για το χωριό. Η παράδοση θέλει τους Μανιάτες πολύ φιλόξενους, ευσεβείς, αγνούς, αλλά και αρκετά αθώους με την έννοια του ευκολόπιστου! Για κάθε πράγμα που δεν μπορούσαν να εξηγήσουν, τρέχανε να ρωτήσουν τον σοφό γέροντα του χωριού, τον μπάρμπα Ηλία το Μουσούλη, έναν σεβάσμιο γέροντα μορφωμένο, ανοιχτόμυαλο, ρεαλιστή, που τους τα εξηγούσε όλα με υπομονή, και πάντα τους συμβούλευε! Στους τσακωμούς έμπαινε στη μέση και τους βοηθούσε να λύσουν ειρηνικά τις διαφορές τους, τους δασκάλευε να δίνουν τόπο στην οργή, να μην αντιδρούν εν θερμώ, να συμφιλιώνονται και να μην καταφεύγουν στις αυτοδικίες, τις γνωστές βεντέτες. Ήταν όμως και μεγάλος κογιώνος, ίδιος και απαράλλακτος με τον «Προφήτη» του Αρκά! Τους είχε βαρεθεί τόσα χρόνια γιατί ό,τι και όσα τους έλεγε πήγαιναν στο βρόντο! Οπότε για να τους κογιωνάρει, τους είπε: «Στραβοί είσαστε, δεν το βλέπετε, είναι φώς φανάρι, η Παναγία είναι, καλό σημάδι, και θα φέρει στο χωριό την ευλογία»! Αυτά τους είπε και έφυγε βιαστικά αγανακτισμένος με την αφέλειά τους, και νευριασμένος που τον ξύπνησαν μεσημεριάτικα για μια χελώνα!
Αμέσως οι αρχές του τόπου και ο κόσμος οργάνωσαν γιορτή για την υποδοχή, την στόλισαν με ό,τι καλύτερο λουλούδι υπήρχε στη Μανιάτικη γης, και στο καβούκι της στέριωσαν και άναψαν ένα κερί! Αφού λοιπόν περιποιήθηκαν τον «μουσαφίρη» τους όπως ήξεραν, και έχοντας στο τσεπάκι τους πια την ευλογία της, την άφησαν να ησυχάσει. Άλλοι γύρισαν στις δουλειές τους, άλλοι στα σπίτια τους, και άλλοι συνέχισαν τις διακοπές τους! Η χελώνα αφού πέρασε η βαβούρα, για να ηρεμήσει τρύπωσε στις θημωνιές με τα θεριτά για λίγη δροσιά, γιατί αισθανόταν έντονη την ζέστη από το κερί που έκαιγε πάνω στο καβούκι της! Οι θημωνιές λαμπάδιασαν, η φωτιά εξαπλωνόταν γρήγορα, οι κάτοικοι άργησαν να το πάρουν χαμπάρι γιατί δεν υπήρχαν τηλεοράσεις, δεν είχαν τότε facebook, twitter, ούτε υπουργείο «ψηφιακής διακυβέρνησης» για να έχουν και το «112»! Τότε είχαν μόνο τις καμπάνες και τον τελάλη. Κρεμαστήκανε τα παιδιά στις καμπάνες, ξεφωνιάστηκε ο ντελάλης, κι έτρεξαν οι αρχές και ο κόσμος να δουν τι γίνεται. Πάλεψαν με ό,τι είχαν και δεν είχαν, αεροπλάνα δεν υπήρχαν, μόνο εθελοντές που έκαναν μόνο τον σταυρό τους σε κάθε θεομηνία που τους ερχόταν χειμώνα – καλοκαίρι, και μην πιάσει καμιά φωτιά τον Αύγουστο με τα μελτέμια γιατί ξέρανε τι τους περιμένει, οπότε τίποτα δεν κατάφεραν. Η φωτιά αφού έκαψε όλο το θεμονοστάσιο και όλη τη σοδειά του χωριού από στάρι, κριθάρι, βρώμη, με τον αέρα επεκτάθηκε και έκαψε ό,τι άλλο βρήκε μπροστά της, και έσβησε στη θάλασσα!
Πάνω στα αποκαΐδια ο κόσμος αλαφιασμένος προσπαθούσε να καταλάβει τι πήγε ανάποδα, ανεμογεννήτριες τότε και φωτοβολταϊκά δεν υπήρχαν, οπότε αναζητούσαν τον σοφό γέροντα να τους εξηγήσει τι στραβή έγινε και αντί για την ευλογία ήρθε η συμφορά στο χωριό! Πολλοί του καταλόγιζαν και ευθύνες ότι δεν προφήτεψε τούτο το κακό που τους βρήκε, και οι αρχές άρχισαν αμέσως τις έρευνες. Πολιτική ευθύνη κανείς δεν αναλάμβανε, κανείς δεν παραιτήθηκε, βρήκαν όμως τα σαΐνια το σημείο απ όπου ξεκίνησε η πυρκαγιά, και έναν αλλιώτικο «εμπρηστικό μηχανισμό»! Την απανθρακωμένη χελώνα! Με συνοπτικές διαδικασίες καταλογίστηκαν ευθύνες «συνέργειας σε εμπρησμό» στον «στρατηγό άνεμο» που φυσάει στη Μάνη δαιμονισμένα όλο το χρόνο και σηκώνει ακόμα και τις πέτρες, και απήγγειλαν βαριές κατηγορίες για εμπρησμό εξ αμελείας στη χελώνα που έκαψε τα δεμάτια με τα σπαρτά, και ό,τι άλλο βρήκε μπροστά της! Έτσι λοιπόν η χελώνα από Παναγία η Ευλογημένη, την ονομάσανε «Παναγία η Καψοδεματούσα»!
«Πάσα ομοιότης» αυτής της μικρής ιστορίας με την χελώνα πριν εκατόν πενήντα χρόνια με σημερινά πρόσωπα, καταστάσεις, και γεγονότα, είναι τυχαία και συμπτωματική!
Αυτή τη μικρή ιστορία την είχαμε ακούσει από τους μεγαλύτερους όταν θερίζαμε ή αλωνίζαμε, το μεσημέρι που καθόμαστε στον ίσκιο για να πάρουμε μιαν ανάσα με ένα λουκούμι και δροσερό νερό από τη στάμνα. Τέτοιες δύσκολες μέρες οι γονείς ψάχνανε και ξαναψάχνανε καθημερινά τις τσέπες μην τυχόν και έχουμε τίποτα σπίρτα, γιατί με τα σπίρτα παίζαμε συνέχεια τότε, και μας ορμηνεύανε για τη συμφορά που φέρνει μια πυρκαγιά, λέγοντας ότι «το ποτάμι και η φωτιά είναι συμφορές που σύνορα δεν έχουν»!
Γιορτάζουμε αύριο την Παναγία την «Πλατυτέρα», την «Ευρυχωροτέρα των ουρανών», την «Μητέρα όλων», την «Οδηγήτρια», την «Παρηγορήτρα»! Στα δύσκολα «Παναγιά μου βόηθα», στην προσπάθεια «η Παναγιά μαζί μας», στον πόνο «ωχ Παναγιά μου», ακόμα και στον θαυμασμό «Παναγιά μου ένα μωρό»! Παναγία στα εύκολα, στα δύσκολα, στην χαρά, στη λύπη, στον πόνο, για κάθε λυπημένο, χαιράμενο, και καλόκαρδο! Ανάσα για τους αποκαμωμένους, παρηγοριά για τους πενθούντες, γιατρειά για τους αρρώστους, λιμάνι για τους θαλασσοδαρμένους, συγχώρεση για τους αμαρτωλούς, καλοσυνάτο στήριγμα για τους θλιμμένους, η πρόθυμη βοήθεια» για όσους την αναζητούν! Να είμαστε όλοι γεροί, να βοηθάει σε όλα και η Παναγία, αλλά κάτι να κάνουμε κι εμείς για να συνεχίζουμε να υπάρχουμε και να δημιουργούμε, γιατί αυτή είναι η πραγματική ευλογία, και βέβαια λιγότερες πυρκαγιές!
Χρόνια πολλά και ευτυχισμένα με υγεία σε όλον τον κόσμο! Χρόνια πολλά στη Μαρία, στο Μάριο, στη Δέσποινα, στον Παναγιώτη, στην Παναγιώτα, στη Νάγια, και στην Παρθενώπη!
Καλή αυριανή, χαίρετε και αγαλλιάσθε !!!
