φωτο Π Λιακακος
του Λουη Σερεμετη
Πότε πέρασαν εφτά βδομάδες από το Πάσχα, ούτε που το καταλάβαμε! Πάντως από μαθητές ξέραμε πως όταν ερχότανε η Κυριακή της Πεντηκοστής και η Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, είχαν περάσει κιόλας πενήντα μέρες από το Πάσχα, γιορτάζαμε την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους με μορφή φλόγας πάνω στα κεφάλια τους, και ξέραμε ότι κάπου κοντά είναι και οι καλοκαιρινές διακοπές των σχολείων.
Παραδοσιακά γιορτάζουμε με λαμπρότητα την Κυριακή της Πεντηκοστής, και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους. Για το λόγο αυτό θεολογικά η ημέρα αυτή θεωρείται η «γενέθλια ημέρα» της Εκκλησίας. Η Πεντηκοστή βαστάει όλη την εβδομάδα, με ιδιαίτερη έξαρση το Σάββατο. Μετά την Κυριακή της Πεντηκοστής ξεχωρίζει η Δευτέρα, και είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα. Την Κυριακή γιορτάζεται η επιφοίτηση, και την Δευτέρα τιμάται η Αγία Τριάδα, για να τονιστεί η παρουσία του Αγίου Πνεύματος!
Σύμφωνα τώρα με την θρησκευτική παράδοση, από την Κυριακή της Πεντηκοστής, μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων δεν υπάρχει νηστεία, και τρώγονται όλα τα φαγητά. Από την Δευτέρα μετά των Αγίων Πάντων και μέχρι του Πέτρου και Παύλου, είναι η νηστεία των Αγίων Αποστόλων, και Τετάρτη και Παρασκευή δεν τρώγεται ούτε το ψάρι.
Επίσης το Σάββατο το σημερινό, παραμονή της Κυριακής της Πεντηκοστής, θεωρείται ένα από τα τρία μεγαλύτερα «Ψυχοσάββατα» του χρόνου. Το ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής λέγεται και «Ψυχοσάββατο του Ρουσαλή». Είναι η μέρα που σύμφωνα με την λαϊκή δοξασία οι ψυχές επιστρέφουν στον «Κάτω κόσμο», αφού τις ημέρες του Πάσχα κυκλοφορούσαν ελεύθερα ανάμεσά μας! Η θλίψη των ψυχών και των συγγενών τους είναι τόσο μεγάλη, που περιγράφεται ως εξής:
«Όλα τα Σάββατα να παν, να παν και να γυρίσουν, το Σάββατο του Ρουσαλή να πάει, να μην γυρίσει»
Και φέτος οι γυναίκες πήγαν κόλλυβα και λαγάνες στο νεκροταφείο, και χαρήκαμε γιατί τηρείται ακόμη το έθιμο. Όλο και πιο λίγες οι γυναίκες, όλο και πιο μικρές οι απλάδες και τα κανιστράκια με τις λαγάνες, γιατί ποιος να τα φάει αφού τα παιδιά είναι λίγα, και προτιμάνε τα κρουασάν. Το κάθε σπίτι από παλιά έβραζε στάρι και πήγαινε στο νεκροταφείο μαζί με ένα χαρτί με τα ονόματα των πεθαμένων συγγενών, για να διαβάσει ο παπάς και να συγχωρεθούν οι ψυχές. Ήταν μια πολύ παλιά χριστιανική συνήθεια, σύμφωνα με την οποία έπρεπε ο κόσμος να μνημονεύει τους πεθαμένους, και να προσφέρει κάτι στη μνήμη τους.
Τέτοιες μέρες χορταίναμε κόλλυβα και σταροζούμι. Βράζανε το στάρι σε μεγάλα γανωμένα τζετζέρια, γιατί υπήρχε κόσμος που το έτρωγε το στάρι, και είχαμε το νου μας μη τυχόν και δεν προλάβουμε. Όταν βλέπαμε τις γυναίκες που ερχόντουσαν από το νεκροταφείο με τις απλάδες και τις κόφες, παρατάγαμε το παιχνίδι και ανοίγαμε τις χούφτες για να μας δώσουν κόλλυβα, και βάζαμε και στις τσέπες μας. Ήταν το καλύτερο σνάκ εκείνη την εποχή!
Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος το αποκαλούσαν και «γιορτή του θερισμού», επειδή συμπίπτει με τον θερισμό των γεννημάτων! Η κάθε μέρα του θερισμού ήταν και μια γιορτή, ένα γλέντι, γιατί ερχόταν η ώρα της σοδειάς που καθόριζε πολλά για το πώς θα περνούσε την χρονιά η οικογένεια! Μια γιορτή με πολύ κόσμο, με γέλια, χαρές, και πειράγματα, με κούραση και αγωνία, που ξεκινούσε αχάραγα γιατί τα στάχυα κόβονταν καλύτερα και δεν τρίβονταν, αφού ήταν νωπά από την υγρασία της νύχτας, αλλά και γιατί ήταν πιο ευχάριστη η δουλειά με τη δροσιά, φτούραγε όπως λέγανε, οπότε το μεσημέρι ξεκουράζονταν περισσότερη ώρα στον παχύ ίσκιο, και γλίτωναν τον καυτό ήλιο.
Στον θέρο έπαιρνε μέρος όλη η οικογένεια! Ακόμα και τα μικρότερα παιδιά είχαν τον ρόλο τους στον θέρο, βοηθούσαν όπου μπορούσαν, έδιναν εργαλεία, έδιναν νερό σε κάποιον που διψούσε, πρόσεχαν τα ζώα της οικογένειας, και φρόντιζαν τα μωρά που τα έπαιρναν αναγκαστικά και αυτά στα χωράφια στην νάκα, που την κρεμούσαν σε ένα δέντρο με παχύ ίσκιο! Τα μεγαλύτερα παιδιά θέριζαν και αυτά, με πιο αργούς ρυθμούς από τους μεγάλους.
Την σήμερον ημέραν δεν έχουμε θερητά, αλλά και ούτε που ρωτάμε πότε έχουμε την γιορτή της Πεντηκοστής, και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος. Μας πληροφορούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μόνο για το «πότε πέφτει το τριήμερο του Αγίου πνεύματος», γιατί το έχουμε συνδέσει με την ευκαιρία για τριήμερη αργία και έξοδο. Μπορεί να είναι επίσημη αργία για το δημόσιο, όμως κι εμείς δεν θα δουλέψουμε στο χωράφι αυτή την Δευτέρα, και θα πάμε στο Ασήμι που πανηγυρίζει το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας!
Παλιά τέτοια μέρα ο κόσμος ξεκίναγε από το χωριό να πάει στην εκκλησία στο Ασήμι, πριν βγεί ο ήλιος και τους πιάσει η ζέστη στον δρόμο. Πήγαιναν σαν καραβάνι, με τα πόδια οι μεγαλύτεροι, άντρες και γυναίκες, και όσοι δεν άντεχαν την πεζοπορία, μικρά παιδιά και γέροι, πήγαιναν καβάλα στα γαϊδούρια! Για όσους δεν είχαν γαϊδούρια, ή δεν μπορούσαν να περπατήσουν, υπήρχε και το θρυλικό λεωφορείο του μπάρμπα Θωμά του Αγγελάκου, που έκανε συνεχόμενα δρομολόγια εκείνη την ημέρα στο Ασήμι!
Πλυμένο και γυαλισμένο τέτοια μέρα, αλλά παραφορτωμένο όπως πάντα, βογκούσε στην μεγάλη ανηφόρα! Οι μεγαλύτεροι σταυροκοπιόντουσαν πότε να φτάσουμε, κι εμείς οι μικρότεροι καλαμπουρίζαμε, και σαν να θέλαμε να το εμψυχώσουμε το κακόμοιρο, φωνάζαμε ρυθμικά «μπάρμπα Θωμάς – μπάρμπα Θωμάς», και δώσ του οι «καρφωτές» ταχύτητες χωρίς συμπλέκτη από τον μπάρμπα Θωμά, για να μην κόψει καθόλου το λεωφορείο στον ανήφορο, και όταν έβγαινε η ανηφόρα πανηγυρίζαμε!
Μόλις σχόλαγε η εκκλησία, υπήρχαν και πέντε έξι ταβερνούλες, με σπιτικό μεζέ και κρασάκι ντόπιο Ασημιώτικο, και γέμιζαν από κόσμο! Εκείνη την ημέρα άνοιγαν όλα τα σπίτια των Ασημιωτών. Ήθελαν να υποδεχτούν συγγενείς και φίλους που είχαν πάει στην εκκλησία, να κεράσουν έναν καφέ και ένα λουκούμι με δροσερό νερό από το πηγάδι.
Ιστορικό, πλούσιο, και εύφορο χωριό το Ασήμι, οι καλλιέργειες είναι κυρίως οι ελιές, αλλά πιο παλιά ήταν και τα αμπέλια, και ολόκληρα χωράφια με συκές, που τα σύκα τους ήταν ονομαστά για την ποιότητά τους, και περιζήτητα. Με τα σύκα ασχολούνταν περισσότερο τα παιδιά στις καλοκαιρινές διακοπές τους και έβγαζαν το χαρτζιλίκι τους. Κουραστική δουλειά να τα μαζέψουν, να τα λιάσουν πάνω στις καλαμωτές να ξεραθούν, και να έχουν το νου τους να τα προστατέψουν από καμιά καλοκαιρινή βροχή μην τα χαλάσει πάνω στο έτοιμο!
Στα γύρω βουνά υπήρχαν πολλές βελανιδιές, και πολλοί είχαν φτιάξει καμίνια και ασχολιόντουσαν και με την παραγωγή ξυλοκάρβουνου. Τώρα τίποτα και κανείς δεν είναι όπως παλιά! Το Ασήμι ερήμωσε από κόσμο, αν ζουν δυό τρείς οικογένειες συνταξιούχων, οι άλλοι έχουν χρόνια μετακομίσει στα Λεβέτσοβα για τα παιδιά τους, αλλά πηγαινοέρχονται για τα χωράφια τους.
Σήμερα για όσους πάνε στο εκκλησάκι, είναι δέκα λεπτά δρόμος με τα αυτοκίνητα. Για πεζοπορία ούτε λόγος, αν και είναι φανταστική διαδρομή! Τα σπίτια αδειανά από νοικοκυραίους, και μετά το σχόλασμα ο καθένας πίσω στο σπίτι του από εκεί που ήρθε, και στη μοναξιά του! Για τους υπόλοιπους, τους «εξοδούχους» που θ αργήσουν να ξυπνήσουν και δεν θα πάνε εκκλησία, δεκαπέντε λεπτά είναι η πιο κοντινή παραλία!
Καλό και απολαυστικό τριήμερο λοιπόν, γιατί το έχουμε ανάγκη αυτό μετά από τόσο κλείσιμο, να πούμε από τώρα χρόνια πολλά σε όσους γιορτάζουν αυτές τις ημέρες, όλοι να περάσουμε καλά όπου και να πάμε, χρόνια πολλά με υγεία και καλή φώτιση σε όλους μας!
Ακολουθήστε το krokeai.gr στο
Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις εξελίξεις.
