του Λουη Γ Σερεμετη
Όταν είμαστε μαθητές είχαμε κάθε Κυριακή υποχρεωτικό εκκλησιασμό, και ξέραμε πως όταν έφτανε η Κυριακή που διάβαζε ο παπάς το Ευαγγέλιο μπαίναμε στο Τριώδιο. Τριώδιο σύμφωνα με την Εκκλησία είναι το βιβλίο της Εκκλησιαστικής Ακολουθίας των ύμνων που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, μέχρι και το Μ. Σαββάτο. Σαν περίοδος είναι μια ιδιαίτερη για την Ορθοδοξία.
Όμως ήταν τυπωμένο στην μνήμη μας και κάτι άλλο, που το περιμέναμε πως και πώς να έρθει! Ουσιαστικά από την σημερινή μέρα ξεκινούσαν οι Αποκριές, δηλαδή το διάστημα των πρώτων τριών εβδομάδων του Τριωδίου πριν αρχίσει η περίοδος νηστείας που οδηγεί στη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα. Και το πιο σημαντικό ίσως ήταν ότι άρχιζαν οι παραδοσιακές εκδηλώσεις της Αποκριάς, που κορυφώνονταν μετά από είκοσι μέρες με την παρέλαση του Καρνάβαλου στο χωριό! Από το σπίτι και από το σχολείο είχαμε μάθει ότι τις τρεις πρώτες εβδομάδες ετοιμαζόμαστε για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Κάθε Κυριακή αυτών των τριών εβδομάδων έχει τη δική της σημασία.
Στην πρώτη, την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου, το ευαγγέλιο προτρέπει τους Χριστιανούς να είναι ταπεινοί, όπως ο Τελώνης και όχι υπερήφανοι όπως ο Φαρισαίος. Στη δεύτερη, την Κυριακή του Ασώτου, διδάσκει την αξία της μετάνοιας και το μεγαλείο της συγχώρεσης! Στην τρίτη Κυριακή, την Κυριακή της Απόκρεω, αναφέρεται στην κρίση της Δευτέρας Παρουσίας, και στη χριστιανική αγάπη. Ονομάζεται δε έτσι, επειδή είναι η τελευταία ημέρα που επιτρέπεται να φάμε κρέας. Η εβδομάδα που ξεκινά ονομάζεται και εβδομάδα της Τυρινής ή Τυροφάγου. Το Σάββατο μετά την Τσικνοπέμπτη, και αυτό πριν από την τρίτη Κυριακή, καθώς και το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής, ονομάζονται Ψυχοσάββατα ή Σάββατα των Ψυχών. Καθιερώθηκαν από την εκκλησία σαν τις ημέρες που προσευχόμαστε και προσφέρουμε κόλλυβα, αλλά και κάθε δυνατή υλική βοήθεια για κάθε αναξιοπαθούντα, κυρίως στην μνήμη όλων αυτών που για διάφορους λόγους δεν μνημονεύονται σε μνημόσυνα.
Μόλις λοιπόν δινόταν το «σύνθημα» με το Ευαγγέλιο «του Τελώνου και Φαρισαίου» από την εκκλησία, αρχίζαμε και κατεβαίναμε στα κατώγια και αρχίζαμε να ανασκερίζουμε κρυφά τα μπαούλα και τις κασέλες, για να βρούμε ρούχα του παππού και της γιαγιάς, και να ντυνόμαστε μούσκαρα τα βράδια.
Καρναβάλι σημαίνει μασκάρεμα, σάτιρα, γλέντι και ξεφάντωμα, είναι συνυφασμένο με την πολιτισμική κληρονομιά κάθε περιοχής, με βαθιές ρίζες στην ελληνική παράδοση. Όλα τα δημιουργούν και τα συντηρούν οι άνθρωποι! Έπρεπε να βιαστούμε λοιπόν γιατί σε δέκα μέρες έφτανε κι η Τσικνοπέμπτη, «Τσικνοπέφτη» τη λέγανε οι γέροι, και στο χωριό τέτοια μέρα συνήθιζαν να σφάζουν τα γουρούνια, ο κόσμος τσίκνιζε τρώγοντας ψητό χοιρινό στα κάρβουνα, και άρχιζαν τα γλέντια τα βράδυα στις γειτονιές με τις φωτιές, τους χορούς, τα μασκαρέματα και τα πειράγματα.
Τέτοιες μέρες τραγουδιόντουσαν πολύ και τα «αθυρόστομα τραγούδια της Αποκριάς», που τα είχε διασώσει ο αείμνηστος μουσικολόγος Σίμων Καρράς, και τα γνωρίσαμε από την αξέχαστη τη Δόμνα Σαμίου! Τα γνωστά «ανίερα ιερά» όπως η «Θειά μου Νικολάκαινα», «Με τη θειά μου την Κοντύλω», «Πως το τρίβουν το πιπέρι», «Πέντε δέκα παπαδιές» και άλλα πολλά, που είχαν τα «βρωμολογάκια» τους, και τάραζαν τα νερά της συντηρητικής παράδοσης.
Οι άντρες τρωγόπιναν και γλεντούσαν μέχρι το πρωί αφήνοντας λίγο στην άκρη τις καθημερινές σκοτούρες, αλλά και οι γυναίκες του έδιναν και καταλάβαινε! Μασκαρεμένες, άφηναν για λίγο την σοβαρότητα της καθημερινότητας, ξεπόρτιζαν με το σούρουπο, και πείραζαν τον κόσμο με τα καμώματά τους! Αλλά και οι γριές δεν πήγαιναν πίσω! Κι εμείς οι πιτσιρικάδες για όλες τις δουλειές, κουβαλάγαμε ζαλωμένοι και τα δεμάτια από τα κλαδιά από τα φράχτες για την βραδινή φωτιά, και κάναμε τα δικά μας σχέδια!
Όμως φέτος δεν είμαστε αναγκασμένοι λόγω κορονοϊού να συμμορφωθούμε προς τας υποδείξεις των ειδικών να μην στήσουμε γλέντια με παρέες και χορούς κυκλωτικούς, ούτε θα περιοριστούμε να ξεφυλλίζουμε τα πλούσια φωτογραφικά άλμπουμ από τις παλαιότερες συμμετοχές μας στο Καρναβάλι Κροκεών, έτσι για να θυμηθούμε και να μην αποκοπούμε από το Κροκεάτικο έθιμο!
Σήμερα άνοιξε το Τριώδιο, και μετά από τρία χρόνια λοιπόν ματαίωσης των λαϊκών πολιτιστικών εκδηλώσεων, λοιπών περιορισμών, και απουσίας από το μοναδικό στην Λακωνία Κροκεάτικο δρώμενο, ήρθε ο καιρός να τα ξαναζήσουμε όλα ανεμπόδιστα! Να ετοιμαζόμαστε σιγά σιγά, γιατί ο καιρός μαζεύει, είκοσι μέρες έμειναν μέχρι τις Αποκριές, και το 62ο Καρναβάλι Κροκεών! Υγεία και κέφι χρειάζεται για να ξεφύγουμε λίγο από την μουντίλα των σημερινών καιρών. Καλό Τριώδιο, «ΖΗΤΩ ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ»!
