γραφει ο Λουης Σερεμετης
«Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια» λέει ο σοφός λαός, και εννοεί ότι «κάθε πράγμα γίνεται όταν έρθει η ώρα του»!
Κάθε χρόνο από τις αρχές της άνοιξης, αλλά και πιο νωρίς, όπως φέτος που ο χειμώνας ήταν σχετικά μαλακός, ξεκινά ένας διαφορετικός αγώνας δρόμου στα χωριά, ένας αλλιώτικος «διαγωνισμός»! Αρχίζει το «κυνήγι» των βλασταριών των άγριων χορταρικών, και του «σφαραγγιού» και της «οβριάς», όπως τα λέμε εμείς οι χωρικοί, που είναι περιζήτητα γιατί είναι εκλεκτά φαγητά και γίνονται ανάρπαστα.
Ξεκινούν πολύ πρωί οι φανατικοί του είδους, να μην τους προλάβουν και να μην τους δουν οι ανταγωνιστές τους! Άλλοι τραβάνε για τα χωράφια που ξέρουν ότι υπάρχουν τα λαχταριστά αγριολάχανα, τα τσόχια, τα ραδίκα, τα «καβουράκια», οι πικρουλήθρες, τα μαλλιαρολάχανα, οι βούρβες, οι αγράντζες, και τα μυρωδάτα τσιγαρολάχανα, άλλοι τραβάνε για τα αγριώματα και ψάχνουν τις φράχτες και τις γράνες για τα σφαράγγια, και άλλοι χώνονται σαν τα ζούδια στα ρέματα με τα βάτα και τα αρκουδόβατα, και στις ακροποταμιές για τις οβριές! Το ίδιο γίνεται άλλες εποχές και με την κάπαρη και τα μανιτάρια, που είναι κι αυτά σπάνια χορταρικά, δυσκολομάζευτα και περιζήτητα, και τα μέρη που υπάρχουν κρατιούνται και φυλάγονται μυστικά, και όταν έρθει η ώρα τα παραδίνει εμπιστευτικά ο καθένας στο παιδί του!
Έχει πολύ πλάκα να ακούει κανείς κάθε βράδυ στα καφενεία τις καυχησιές αυτών των μανιωδών «κυνηγών» των χορταρικών! Πόσα ραδίκια και φραγκορόδικα, και πόσα σφαράγγια και οβριές μάζεψε την ημέρα ο καθένας! Ο Γιάννης μετράει με τσάντες τα χόρτα που μάζεψε, ο Πότης με τα σακιά, κι ο Στέλιος με τις κλούβες ! Ο Νίκος μετράει τα σφαράγγια με τα χειρόβολα, και ο Δημητράκης με τα δεμάτια! Ο Βάσος μετράει τις οβριές με τις αγκαλιές, ο Τάκης με το ζύγι, κι ο Γιώργος με τις σκουλίδες!
Όμως χρειάζεται μεγάλη προσοχή για τα δηλητήρια από τους ψεκασμούς των χωραφιών με ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα. Υπάρχουν περιοχές που ο καθένας τις ξέρει, ξέρει τους καλλιεργητές των χωραφιών, αν ψεκάζουν, και έτσι διασφαλίζει την καταλληλότητα όλων των αγριόχορτων. Πολλοί έχουν περιοχές που τις έχουν κατά κάποιο τρόπο κατοχέψει, τις επισκέπτονται κατά αποκλειστικότητα για χρόνια και δεν πατάνε άλλοι, ενώ οι περισσότεροι περιποιούνται τις σφαραγγιές και τις κλαδεύουν για να πετάξουν πιο εύρωστα σφαράγγια! Θυμόμαστε πολλούς παλιούς, ονομαστούς στο μάζεμα του σφαραγγιού και της οβριάς, και κάποιοι το συνεχίζουν ακόμα.
Τα μαζεύουν για το σπίτι, και είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να βγει μια υποχρέωση στον φίλο, και τον συγγενή που δεν μπορεί να περπατήσει, ή να βρεθεί στο χωριό να τα μαζέψει. Παλιά τα έστελναν πεσκέσι στον δάσκαλο και τον καθηγητή για να βάλουν στο παιδί κανέναν βαθμό παραπάνω, τον γιατρό για την εξυπηρέτηση! Κάποιοι τα στέλνουν χαρτόκουτα με το ταξί στην πόλη αφού δεν είναι εύκολο να τα βρουν.
Άλλοι πάλι συνήθιζαν το βράδυ να φέρνουν στην ταβέρνα στην παρέα ένα χειρόβολο σφαράγγια. Ο ταβερνιάρης τα έριχνε στο τηγάνι με πέντε – έξι αυγά και γινόταν αμέσως το «σφουγγάτο» που συμπλήρωνε το τραπέζι της παρέας, και ήταν ένας εκλεκτός κρασομεζές!
Κάποιοι το μάζεμα σφαραγγιών και οβριάς το έκαναν και το κάνουν και επαγγελματικά, αφού εκτός του ότι αφιερώνουν πολύ χρόνο και μπόλικο περπάτημα, βάζουν το χέρι στα αγκάθια και στα βάτα για να τα μαζέψουν, και κινδυνεύουν και από φίδια!
Στο ψυγείο διατηρούνται λίγες ημέρες τυλιγμένα σε υγρή πετσέτα. Στην κατάψυξη, μπορούν να διατηρηθούν για αρκετούς μήνες, αφού προηγουμένως ζεματιστούν. Τα μαγειρεύουν με πολλούς τρόπους. Τηγανιτά με αυγά ντόπια κίτρινα που το λέμε και «σφουγκάτο», ομελέτα στο φούρνο, φρικασέ με αρνάκι, ή χοιρινό, ή κοτόπουλο, εκλεκτοί μεζέδες, που πληρώνονται ακριβά!
Τα σπαράγγια είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος B, αλλά και βιταμίνες C, E. Είναι πλούσια σε φώσφορο, ασβέστιο, μαγνήσιο, και επειδή είναι χαμηλά σε νάτριο, είναι κατάλληλα για τους υπερτασικούς, αφού περιέχουν αρκετό κάλιο. Περιέχουν ελάχιστες θερμίδες, άρα δεν παχαίνουν, λίγες πρωτεΐνες, και την «ασπαραγίνη», μια ουσία με διουρητική δράση. Θυμάμαι όταν πηγαίναμε τουαλέτα σε καφενείο ή σε ταβέρνα τέτοιο καιρό, δεν μπορούσαμε να ζυγώσουμε από την χαρακτηριστική μυρουδιά του κάτουρου, αυτή την χαρακτηριστική σπιρτάδα του σφαραγγιού και της οβριάς, που μας βάραγε στην μύτη και στα μάτια!
Μια πολύ συνηθισμένη, νόστιμη και απλή συνταγή είναι η ομελέτα με οβριές! Επίσης οι οβριές εκτός από βραστές με λάδι αλάτι και λεμόνι στο ζουμί που γίνεται κατακόκκινο, τρώγονται και μαγειρευτές με κρέας ή θαλασσινά, ακόμα και ψητές στη χόβολη. Μόνο που οι ποσότητες συνιστάται να χρησιμοποιούνται πάντα με μέτρο, γιατί ανεβαίνει το ουρικό οξύ, και το καταλαβαίνουμε όταν πονάνε τα πόδια.
Για να απολαύσουμε λοιπόν αυτόν τον σπάνιο γαστρονομικό θησαυρό, ειδικά στην περίοδο της καραντίνας, στέλνουμε μήνυμα στο 13033 «προορισμός 6» για περπάτημα, και ξεκινάμε! Στο δρόμο που περπατάμε, είτε στην άσφαλτο είτε στον χωματόδρομο δεν είναι ανάγκη να κοιτάζουμε μόνο μπροστά, αλλά να ρίχνουμε και ματιές και στα πλάγια, στη γράνα, στην φράχτη, και σε λίγη ώρα θα έχουμε ένα χειρόβολο σφαράγγια , ή οβριές για να τις ευχαριστηθούμε σπίτι μας τα βράδια μαζί με φίλους! Τόσο απλά, και καθόλου δύσκολο!
