γραφει ο Λουης Σερεμετης
Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Σκάλα, την έδρα του Δήμου Ευρώτα, από τα πρώτα που θα δεις στην είσοδο της πόλης είναι το άγαλμα του μυθικού βασιλιά της Λακωνίας, του Ευρώτα, έργο του γλύπτη κ. Ιωάννη Μπάρδη, που κοσμεί τον κήπο του Ιπποκράτη!
Η μυθολογία λέει ότι ο Ευρώτας ήταν ο τρίτος μυθικός βασιλιάς της Λακωνίας, και διαδέχτηκε τον πατέρα του, τον Μύλη. Παντρεύτηκε την Ευρυδίκη, και μαζί της έκανε μια κόρη, την Σπάρτη, από την οποία πήρε το όνομα της η ομώνυμη πόλη, και η οποία παντρεύτηκε τον Λακεδαίμονα, ο οποίος και τον διαδέχτηκε. Σύμφωνα με την μυθολογία ο Ευρώτας ένα από τα έργα που έκανε ήταν να δώσει διέξοδο στα λιμνάζοντα νερά γύρω από τη Σπάρτη, γι’ αυτό άνοιξε διώρυγα και διοχέτευσε τα νερά προς τη θάλασσα. Με αυτό το έργο τακτοποίησε την κοίτη του ποταμού που διέσχιζε την Λακωνία. Στην αρχαιότητα το ποτάμι αυτό λεγόταν «Ίρις», και εκεί οι νέοι Σπαρτιάτες λούζονταν χειμώνα-καλοκαίρι, συνηθίζοντας στη σκληραγωγημένη ζωή. Έτσι δημιουργήθηκε το ποτάμι, που πήρε το όνομα του, ο Ευρώτας.
Συνεχίζοντας την πορεία προς νότο, στην άλλη άκρη της Σκάλας ρέει ο ποταμός Ευρώτας! Κι εκεί που ο ταξιδιώτης ανυπομονεί να φτάσει για να συναντηθεί με αυτό το ιστορικό ποτάμι και να αντικρύσει τέτοιο καιρό το γάργαρο νερό με την βουή του, την βλάστηση, και τα νεροπούλια, μόλις φτάσει τον πιάνει μαύρη απελπισία. Κάποιοι «φρόντισαν» να τρέχει και φέτος άφθονος και «γάργαρος» κατσίγαρος από τα λιτριβιά, μισός μισός με το νερό! Ένα μαύρο ποτάμι, σκέτη νέκρα.
Όσο το περπατάς δεν θα βρεις τη ζωή που υπήρχε άλλοτε! Ούτε βατραχάκια, νερόφιδα, χέλια, νεροπούλια, ούτε το κανονικό πράσινο χορτάρι στις όχθες του. Τίποτα δεν είναι όπως παλιά! Μπορεί τα νερά, τις δεξαμενές, και τα ποταμάκια, όσα υπάρχουν ακόμα, να τα αγιάζουμε των Φώτων από πίστη στην παράδοση, αλλά τον υπόλοιπο καιρό με τις δραστηριότητές μας, και πιστοί στις κακές μας συνήθειες, τα ρυπαίνουμε, και τα μολύνουμε.
Μικρή η φετινή ελαιοπαραγωγή, αλλά και μαύρη. Και αυτό εξ αιτίας των τιμών σε ελιά και λάδι, κι ακόμα πιο μαύρη εξ αιτίας της αυξανόμενης και ανεξέλεγκτης μόλυνσης και ρύπανσης από τα απόβλητα των λιτριβιών! Μαύρο χάλι!
Είμαστε «ευαίσθητος λαός» για το περιβάλλον, ή πιστεύουμε ότι είμαστε, μόνο και μόνο επειδή απλά το δηλώνουμε σε όλους τους τόνους; Μάλλον μας φαίνεται ότι είμαστε ευαίσθητοι, επειδή …
- Κλείνουμε κάθε χρόνο μια ώρα τα φώτα «την ώρα της γης» για χάρη του πλανήτη!
- Κλείνουμε μια γέφυρα ή έναν κόμβο ενάντια στις ανεμογεννήτριες και άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα έχουμε το μοναδικό «χάρισμα» να διαδηλώνουμε και να αναθεματίζουμε το πετρέλαιο και τον λιγνίτη!
- Ανταρευόμαστε για τα σκουπίδια αντιδρώντας σε κάθε σχεδιασμό, άλλοτε δίκαια άλλοτε άδικα, είτε γιατί θέλουμε τα σκουπίδια σε άλλο τόπο και όχι στο δικό μας, είτε γιατί μας φταίνε οι πλούσιοι-ντόπιοι και ξένοι-, είτε γιατί οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι η μη λύση είναι η καλύτερη λύση!
Όμως για την μόλυνση των ποταμών δύσκολα σηκωνόμαστε από τον καναπέ, και οι όποιες λίγες αντιδράσεις υπάρχουν, συνήθως γίνονται με φωνές στα καφενεία, που τώρα είναι και κλειστά, ή γίνονται ψιθυριστά για να λέμε ότι κάτι κάναμε, ή είναι σπασμωδικές χωρίς συντονισμένη πίεση και χωρίς αποτέλεσμα. Αν πας να φωνάξεις θα σου πουν « άσε να κάνουμε τη δουλειά μας τώρα, μην μιλάς και απαγορεύσουν τη λειτουργία στα λιτριβιά, και τι θα γίνουμε χωρίς αυτά»!
Από την άλλη οι ιδιοκτήτες των μικρών ελαιοτριβείων βρίσκονται σε απόγνωση, γιατί το κόστος επεξεργασίας κυρίως του κατσίγαρου είναι δυσβάσταχτο και επιρρίπτουν ευθύνες στην τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και στην κεντρική εξουσία που δεν είναι διατεθειμένη να τους βοηθήσει και να τους στηρίξει. Κάποια ελαιοτριβεία στη Χαλκιδική έκανανκομποστοποίηση στα στερεά και υγρά απόβλητα και τα μετατρέψανε σε οργανικό λίπασμα, αλλά γρήγορα το εγκατέλειψαν γιατί δεν υπήρξε καμία υποστήριξη για την προώθηση του τελικού προϊόντος.
Σοβαρός Εθνικός σχεδιασμός δεν φαίνεται να υπάρχει, με συνέπεια πέρα από τη ρύπανση του περιβάλλοντος, να χάνονται σημαντικοί πόροι από την αξιοποίηση των υποπροϊόντων.
Το κόστος της εγκατάστασης των μέχρι σήμερα προτεινόμενων συστημάτων είναι μεγάλο και αποθαρρύνει τους ιδιοκτήτες των ελαιοτριβείων να εγκαταλείψουν την μέχρι τώρα εύκολη πρακτική της διοχέτευσής τους στα ρέματα και τα ποτάμια. Οι απλές εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού δεν είναι σε θέση να απομακρύνουν τα φορτία της μούργας που ευθύνονται περισσότερο. Μετά την Κρήτη, μεγαλύτερη παραγωγή κατσίγαρου καταγράφεται στην Πελοπόννησο,
Ξέρουμε ότι τα ποταμάκια με τους κατσίγαρους και τα λοιπά απόβλητα των εργοστασίων καταλήγουν στις παραλίες που εμείς τάχα προστατεύουμε, αλλά αδιαφορούμε! Εκτός κι αν πιστεύουμε ότι αυτό που κυλάει στα ποταμάκια είναι «αγιασμός»! Η αδιαφορία μαζί με την διχόνοια, τείνουν να γίνουν τα μεγαλύτερα ελαττώματα της φυλής μας.
Στην μια άκρη της Σκάλας τιμούμε τον βασιλιά Ευρώτα, και στην άλλη άκρη παρακολουθούμε αμήχανοι, φοβισμένοι, άτολμοι, την βάναυση κακοποίηση του ποταμού Ευρώτα!
Πάντως αν γινόταν να σηκωνότανε για λίγο από τον θρόνο του ο βασιλιάς Ευρώτας, και πεταγόταν μέχρι την άλλη άκρη της Σκάλας, και έβλεπε αυτό που κυλάει στο ποτάμι του, θα μας περιλάβαινε με το σκήπτρο που κρατάει, μέχρι να το σπάσει πάνω μας, θα γκρέμιζε το θρόνο που του στήσανε οι αρχές του τόπου, και θα έπαιρνε τα βουνά, να βρει εκεί καταφύγιο, εκεί στις πηγές του Ευρώτα!
Μέχρι τώρα η κάθε κυβέρνηση παρά τις βαρύγδουπες προεκλογικές εξαγγελίες για το περιβάλλον, αρκείται να αλλάζει μόνο τις ταμπέλες στο αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος, να ανακατεύει και την κλιματική αλλαγή και την ποιότητα ζωής για λόγους εντυπωσιασμού, την στιγμή που σκουπίδια και απόβλητα εργοστασίων μας πνίγουν και υπονομεύουν την ζωή μας!
Όμως ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι! Το κράτος, η κυβέρνηση, και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ας κοιτάξουν τι γίνεται σε άλλες χώρες, να μάθουν, να νομοθετήσουν, και να δώσουν κίνητρα στους ιδιώτες και στους Συνεταιρισμούς για να συμμορφωθούν με τα διεθνή πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος, προς όφελος όλων! Το Κράτος πρώτο οφείλει να δώσει το παράδειγμα για την προστασία του περιβάλλοντος, και όχι κάθε τόσο να διοργανώνει φιέστες χωρίς αντίκρισμα. Ας δώσει το καλό παράδειγμα και όλοι θα συνδράμουν στην προσπάθεια, γιατί δεν νοείται ζωή και πολιτισμός σε ένα συνεχώς υποβαθμισμένο περιβάλλον, που όλο και θα χειροτερεύει.
Υπάρχουν πολλές λαϊκές παροιμίες που περιγράφουν τι γίνεται όταν βιάζεις την φύση, όταν λερώνεις τα ποτάμια, και την θάλασσα, αλλά δεν είναι της ώρας
Όμως δεν μπορεί να μην σταθούμε σ’ αυτά που λέει ο συμπατριώτης μας ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος! Σε ένα από τα ποιήματά του με διαχρονική αξία, το « Αυτοβιογραφία», γράφει:
«Μη μου σκοτώσετε το νερό.
Μη μου σκοτώσετε τα δέντρα.
Μη μου ξεσκίσετε αυτές τις θείες σελίδες
που τις γράψανε
τ’ ασύλληπτο φως κι ο ασύλληπτος χρόνος
κι όπου σταθώ με περιβάλλουν.
Μη μου σκοτώσετε της γης το ποίημα.
Σας παρακαλούμε!
Αφήστε μας τα πράγματα! Μη μας τα καίτε.
Αφήστε τα έντομα να βρίσκουνε τα άνθη τους».
