Λ Σερεμετης : Ήθη, έθιμα, και …. νοσταλγία!

Γραφει ο Λ Σερεμετης

Σήμερα 6 Αυγούστου, της Μεταμόρφωσης Του Σωτήρος!

Η ημερομηνία αυτή δεν είναι τυχαία, αφού προηγείται σαράντα ημέρες από την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβίου), η οποία είναι σαν την Μ. Παρασκευή. Στην περιοχή μας γιορτάζει το ομώνυμο εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Αλάιμπεη.

Βαριά γιορτή, «Δεσποτική» τη λέγανε οι παλαιοί, σαράντα μέρες πριν του Σταυρού. Είχαμε οικογενειακή καταγωγή, και το τιμούσαμε κάθε χρόνο! Έτσι έγινε και φέτος. Ακούμπησα σήμερα σε μια μισογκρεμισμένη μάντρα δίπλα από την εκκλησία, και πέρασαν από το μυαλό μου σαν κινηματογραφική ταινία αυτά που ζούσαμε τέτοιες μέρες στα παιδικά μας χρόνια!

Τότε, δυό μέρες πριν οι Αλαϊμπεγιώτες άσπριζαν τον γύρο τόπο, στόλιζαν την εικόνα με λουλούδια από τα σπίτια, και έφτιαχναν στην πόρτα μια αψίδα από κλαδιά φοίνικα!

Την παραμονή για τον εσπερινό, ξεκινούσε ο κόσμος από τα Λεβέτσοβα, σαν καραβάνι για το Αλάιμπεη. Όσοι βαστάγανε τα πόδια τους παρά την καθημερινή κούραση στο χωράφι, πήγαιναν πεζοπορία, είκοσι λεπτά με τα πόδια. Οι ηλικιωμένοι, κυρίως γριούλες πήγαιναν με τα γαϊδουράκια καθισμένες στο σαμάρι σε μια υφαντή πατανία, και πισωκάπουλα κανά μικρό εγγονάκι. Για παρκινγκ είχαν ένα διπλανό χωράφι με ελιές, και μερικά μεγαλύτερα παιδιά από εμάς κάνανε και κάτι πλάκες αλλάζοντας τις θέσεις των γαϊδουριών.

Ανήμερα, ξανά στη εκκλησία πρωί πρωί με τη δροσούλα. Κάναμε καμιά ώρα όμως να φτάσουμε οι πιτσιρικάδες, γιατί υπήρχαν στο δρόμο αχλαδιές, συκιές και φραγκοσυκιές. Γινόντουσαν αυτήν την εποχή σιγά σιγά τα φραγκόσυκα, και επειδή ξέραμε ότι «ο αγουροφάγος έφαγε, ο γιναμοφάγος δεν πρόλαβε να φάει τίποτα», τα περιποιούμαστε! Τα φχαριστιόμαστε το πρωί που ήταν φρέσκα και ολοδρόσερα. Μας έπαιρναν χαμπάρι οι μεγαλύτεροι και μας κοροϊδεύανε γιατί γεμίζαμε αγκάθια και ξυνόμαστε , κι εκεί ήταν το βάσανο. Είχανε και άρτους, λίγους τότε, αλλά με τόσο κόσμο που είχε, παίρνανε όλοι από μια μικρή μπουκιά για να φτάσει για όλους.

Στην εκκλησία έφερναν και σταφύλια . Ανέκαθεν ο άνθρωπος, προσκομίζοντας για ευλογία καρπούς, ζητά ευλαβικά από το Χριστό βοήθεια για να πετύχει η σοδειά, από την οποία εξαρτάται και η επιβίωση ολόκληρης της παραδοσιακής οικογένειας και της κοινότητας. Στο τέλος της λειτουργίας μαζί με το αντίδωρο μοιράζουν και τα σταφύλια στο εκκλησίασμα! Τότε μετά την εκκλησία μας περιμένανε τα τραχτέρια των μπαρμπάδων μας για τη θάλασσα. Βγάζαμε τα «καλά μας» που φοράγαμε κάθε γιορτή, και σαλτάραμε όλοι πάνω στις καρότσες, άλλος για «Τρίνησα», άλλος για «Βαλτάκι», έτσι κάναμε μανά μπάνιο! Τότε ο πολύς κόσμος νήστευε. Μόνο την ημέρα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος χαλάρωνε λίγο η αυστηρή νηστεία, που προηγείται του Δεκαπενταύγουστου, καθώς επιτρέπεται η ψαροφαγία.

Οι περισσότεροι τότε αν δεν προλαβαίνανε να αγοράσουνε αστακό για καμιά αστακομακαρονάδα, σολομό καπνιστό για κανά ριζότο, ή συναγρίδες για τη σχάρα, αναγκαστικά πέφταμε στο μπακαλιάρο με σκορδαλιά ή χυλό, και μοσκοβόλαγε ο τόπος και το στόμα!

Όσοι παραπονιόντουσαν ότι τους μύριζε το σκόρδο που είχαμε φάει, καταλαβαίναμε ότι δεν φάγανε σκορδαλιά, άρα ούτε μπακαλιάρο. Λέγαμε ότι δεν νηστεύουν οι κακόμοιροι γιατί δεν θα πιστεύουν! Τους βλέπαμε με άλλο μάτι. Χτες όμως στον εσπερινό, αλλά και σήμερα ανήμερα, ο κόσμος ήταν πολύ λίγος. Τα αμάξια πια την σήμερον μεταφέρουν τον λιγοστό κόσμο που όλο και λιγοστεύει.

Ευτυχώς και η φιλαρμονική με τα παιδιά που συμμετέχει στη λιτανεία της εικόνας, και δίνεται και ένας άλλος τόνος. Όλα τα εκκλησάκια του χωριού που γιορτάζουν το καλοκαίρι, είναι σχεδόν άδεια. Μόνο οι εκκλησίες της Παναγιάς γεμίζουν από κόσμο παντού για να κρεμαστούμε επάνω της, να «βάλει η Παναγιά το χέρι της», να μας λύσει τα προβλήματα. Οι άρτοι σήμερα με δυσκολία έφυγαν. Όλοι παρακαλούσαν να πάρουμε και να ξαναπάρουμε για να αδειάσουν τα κοφίνια. Τα αχλάδια, τα σύκα τα τρώει το χώμα. Τα φραγκόσυκα παραμένουν άθικτα και θα σαπίσουν στις φραγκοσυκιές. Λίγα σπίτια σήμερα θα μοσκοβολάνε μπακαλιάρο και σκορδαλιά.

Τα παιδιά θα ξυπνήσουν το μεσημέρι και θα πάνε σε καμιά κοσμοπολίτικη παραλία με καλά αυτοκίνητα, ή κανά τριήμερο σε κανένα κάμπινγκ! Άλλα χρόνια τότε, δεν ξέρω αν ήταν καλύτερα, αλλά σίγουρα είναι διαφορετικά. Καμιά φορά αναρωτιέμαι: Τόσο πολύ μεγαλώσαμε, ή τόσο γρήγορα αλλάζει ο κόσμος;

Τέλος πάντων, χρόνια πολλά και καλά σε όλους, με υγεία, και του χρόνου!


Ακολουθήστε το krokeai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις εξελίξεις.