Λευτεριά στην Παναγιά» !

Γραφει ο Βαγγελης Μητρακος

*Το άρθρο επισημαίνει ένα γενικό , διαχρονικό φαινόμενο και δεν αναφέρεται σε κάποια συγκεκριμένη Εικόνα ή σε κάποιον συγκεκριμένο τόπο και Ναό .

Η Παναγιά έγερνε τρυφερά , σαν ν’ ακουμπούσε σ’ ανθοπέταλα  . Άγγιζε με το μάγουλό Της το μάγουλο του μωρού . Και το μωρό το δεχόταν το άγγιγμα με αγαλλίαση . Άπλωνε το δεξί Του χέρι κι άγγιζε απαλά το πηγούνι της  Παναγιάς . Τα δυο Της χέρια το κρατούσαν . Δεν το έσφιγγαν . Το άγγιζαν . Έτσι απλά . Όπως αγγίζεις κάτι ωραίο και ανεπανάληπτο , που σήμερα το έχεις κι αύριο όχι . Το ’θελε ολότελα δικό Της  , όμως ο κόσμος το διεκδικούσε . Μακριά , ευγενικά δάχτυλα . Στεφανωμένο τ’ όμορφο πρόσωπό Της  με τη μακριά βυσσινιά μαντίλα . Τα μάτια κουρασμένα . Τρυφερότητα και φόβος . Αγάπη και θλίψη . Χείλη σφιγμένα . Αινιγματικά . Πάνε να χαμογελάσουν όμως διστάζουν . Κι ο Ιησούς ντυμένος στ’ άσπρα και στα κόκκινα . Ένα παιδόπουλο της γειτονιάς . Μελαχρινό . Ξυπόλητο . Μ’ ένα χαμόγελο ανυπόμονο και παιχνιδιάρικο . Βιαζόταν να περπατήσει στον κόσμο μας .

Την εικόνα την είχε ζωγραφίσει , πάνε χρόνια πολλά , ένας από κείνους τους μαΐστορες της αγιογραφίας που με χρωστήρα την Πίστη και το εκ Θεού τάλαντον κάθονταν μετά το όργωμα , μετά το μάζεμα των διχτυών , μετά που έκλειναν τα ζώα στα παχνιά , κι έβγαζαν από μέσα τους την ψυχή τους και την άπλωναν πάνω στο σανίδι , με τις συνταγές τις παλιές και τα μυστικά  , που δάσκαλοι , αγράμματοι σαν κι αυτούς , τους δίδαξαν . Την έφτιαξε την εικόνα , τη χάρηκε και την απόθεσε , μετά , στη μικρή εκκλησιά του τόπου του , για να μοιράζονται κι άλλοι τη χαρά μαζί του . Προσκύναγε ο κόσμος  κι η ψυχή του έσμιγε με την ψυχή της εικόνας , σε μιαν ανάταση που ξεπερνούσε τα γήινα κι έφτανε ως τον ουρανό .

Τα χρόνια πέρασαν . Ο γερο-ξωμάχος  που ιστόρησε την εικόνα ξεχάστηκε . Σβήστηκε στη γωνιά τ’ όνομά του : « Χειρ …α…κ..ου εποίησε» . Η ζωή κυλούσε ήρεμα ως την ώρα που σ’ ένα πανηγύρι του χωριού , ένας άρρωστος , προσκυνώντας την εικόνα γιατρεύτηκε ! Το «γιατί» και το «πώς» ας το αφήσουμε . Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ΤΙ συμβαίνει όταν μια ψυχή δονηθεί , όταν η Πίστη γίνει «αχώρητος» . Η ουσία είναι ότι, ξαφνικά , από τη μιαν ώρα στην άλλη , το χωριό και η εκκλησιά και η εικόνα απόχτησαν όνομα και φήμη . Πλήθη άρχισαν να συρρέουν . Η μικρή εκκλησία , που δεν είχε χρήματα ούτε για τα κεριά , έγινε θησαυροφυλάκιο . Οι επίτροποι , που μια φορά κι έναν καιρό μετρούσαν τις δεκάρες , έγιναν «επιχειρηματίες» . Οι κάτοικοι άφησαν τις δουλειές τους κι έγιναν «υπηρέτες» των προσκυνητών και των επισκεπτών : Ξενοδοχεία , εστιατόρια , είδη λαϊκής τέχνης , κλπ , κλπ . Η μικρή εκκλησία γκρεμίστηκε . Υψώθηκε «πύργος της Βαβέλ» . Η εικόνα του παλαιού μαΐστορα έγινε αντικείμενο συναλλαγών : «Εδώ το θαυματουργόν έλαιον…το ηγιασμένον μήλον …το ιαματικό ύδωρ…η απομίμησις της ιεράς εικόνος δια την βοήθειάν σας … το βαμβάκι που ακούμπησεν εις την κανδήλα της …το σταυρουδάκι ….το φυλαχτό ….το κομποσχοίνι …το θυμιατήρι … το λιβάνι , ο αγιασμός , το ηγιασμένον έλαιον … το… το…το…» . Και να τα τάματα και τα αφιερώματα : Κολιέ , δαχτυλίδια, σκουλαρίκια , ρολόγια , ασημένια και χρυσά κτερίσματα και αναθήματα . Ο νέος ναός γέμισε κουτιά : Υπέρ του φιλοπτώχου …υπέρ ανακαινίσεως…υπέρ αγιογραφήσεως … υπέρ … υπέρ …υπέρ … . Και , κάποτε , οι επίτροποι και οι ιερείς σκέφτηκαν ότι σε μια τέτοια εικόνα δεν άρμοζε η εμφάνιση που είχε . Δεν ήταν η «πρέπουσα» , τέλος πάντων . Ξύλο … σανίδι βαμμένο … Τι πεζό ! Τι φτωχό ! Είχε και ραγίσματα από την πολυκαιρία! Και τα χρώματα είχαν ξεφτίσει !  Χάλια ! Χάλια ! Απαράδεκτον ! Πήγαν στον καλύτερο χρυσοχόο τεχνίτη του τόπου και παράγγειλαν , κάλυμμα πολυτελείας για την εικόνα . Ατόφιο χρυσάφι και ασήμι ! Την πήρε ο τεχνίτης την εικόνα , τη μέτρησε από δω , τη μέτρησε από κει και σε λίγον καιρό βρέθηκε η Παναγία χρυσομανταλωμένη ! Χρυσά τα χέρια , χρυσή η μαντίλα , χρυσό το παιδί . Χρυσά τα ρούχα του . Όλα χρυσά ! Και μόνο κάπου σε μια γωνιά είχε μείνει ένα άνοιγμα για να κρυφοκοιτάζει θλιμμένα η φυλακισμένη πια Παναγιά , ο φυλακισμένος πια Χριστός , η φυλακισμένη πια ψυχή του κυρ – ζωγράφου . Ύστερα μπήκε και τζάμι για να μην τα βέβηλα χείλη ακουμπάνε το «ιερό» χρυσάφι . Κι από μέσα απ’ το τζάμι κρεμάστηκαν από μια χρυσή αλυσίδα τα πιο πολύτιμα και πιο εντυπωσιακά αφιερώματα , χρυσάφια , πετράδια και μαλάματα . Και πάει πια ! Κλείστηκε και το μικρό παραθύρι της Παναγιάς με χρυσοποίκιλτα κάγκελα . Η γυναίκα του ξυλουργού . Το παιδί του ξυλουργού , ο Υιός του Ανθρώπου , ο «μην έχων πού την κεφαλήν κλίναι» . Θάφτηκαν , όλα , μέσα στο χρυσό κάτεργο. Μαζί με την ψυχή και την τέχνη του γερο- μάστορα . Απαίσιος και θλιβερός τάφος !

Άντε τώρα εσύ , που πας να προσκυνήσεις την εικόνα , να βρεις την ψυχή της . Άντε να βρεις τα γλυκά τα μάτια , την αγαλλίαση , τη θλίψη , την τρυφερότητα , την αγάπη , τα μακριά ευγενικά δάχτυλα , τη μαντίλα και τα καστανά μαλλιά , το ακούμπισμα της μάνας στο παιδί , το χάδι του παιδιού προς τη μάνα . Να βρεις τα σχήματα και τα χρώματα , να βρεις τα σημάδια της επικοινωνίας . Άντε να δεις κι άντε να νιώσεις .

-Αξιολάτρευτοι επίτροποι , Άγιοι Ιεράρχες , και σεβαστοί Πρεσβύτεροι . Σας υψώνουμε κραυγή διαμαρτυρίας :

-Λευτεριά στις εικόνες !

-Λευτεριά στην Παναγιά , τον Χριστό και τους Αγίους !

-Λευτεριά στην ψυχή του γερο-μάστορα !