5η Δεκεμβρίου: Διεθνής Ημέρα Εθελοντισμού για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη

Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ , η 5η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε, ως Διεθνής Ημέρα Εθελοντισμού για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη. Η απόφαση του 1985 έχει ως στόχο να αποτίσει τον οφειλόμενο φόρο τιμής στα εκατομμύρια των Εθελοντών, που είναι ταγμένοι στην υπηρεσία του ανθρώπου, συχνά με κίνδυνο της ζωής τους. Η ημέρα αυτή δίνει την ευκαιρία σε εκατομμύρια Εθελοντές να γιορτάσουν την ανιδιοτελή δέσμευσή τους για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντική η επισήμανση ότι, ο Εθελοντισμός δεν έχει ως κίνητρο το ατομικό συμφέρον, αλλά το κοινωνικό όφελος με σκοπό το συλλογικό συμφέρον. Σκοπός των Εθελοντικών οργανώσεων είναι να λειτουργήσουν επικουρικά με ανιδιοτέλεια και να καλύψουν το κενό που πολλάκις δημιουργείται, είτε από την αδιαφορία του Κράτους, είτε από την αδιαφορία του ιδιωτικού τομέα να πάρουν πρωτοβουλίες για να δημιουργήσουν δομές και υποδομές με πόρους για κοινωνικές υπηρεσίες ,κοινωνικά αγαθά και πάσης φύσεως προστασία για τους μη έχοντες – κατέχοντες

Ο Εθελοντισμός στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης Η σταδιακή μετατόπιση της εξουσίας από το χώρο της πολιτικής στο χώρο του οικονομίας των χρηματιστηρίων και των funs (Καπιταλισμός Καζίνο) από τα τέλη του 20ού αιώνα επέφερε μια νέα τάξη διαχείρισης της παγκόσμιας εξουσίας και ένα παγκόσμιο πλέγμα οικονομικών συμφερόντων που επιβάλλει τις επιλογές του στο σύνολο σχεδόν των σημερινών κοινωνιών. Οι ραγδαίες εξελίξεις παγκοσμίως επέδρασαν θετικά στην ενδυνάμωση και ταχύτατη διάδοση της εθελοντικής προσφοράς εργασίας και των ΜΚΟ ως φορέων που μπορούν να αντιδράσουν στη νέα τάξη πραγμάτων.

Ο Εθελοντισμός έχει μια σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 8% του ΑΕΠ των κρατών και σε ορισμένα κράτη το 15%, είναι αποτέλεσμα της εθελοντικής δράσης. Είναι αλήθεια ότι οι Διεθνείς Οργανισμοί αλλά και τα Κράτη δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα σύγχρονα προβλήματα. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να αναπληρώσουν τα κενά που δημιουργούνται από το νέο μοντέλο ζωής με διαρκείς καταναλωτικές προκλήσεις και την αποδυνάμωση των κοινωνικών δομών. Ο Εθελοντισμός είναι ένας εναλλακτικός τρόπος συμμετοχής του πολίτη στα κοινά αλλά και ένα αντίδοτο στην εσωστρέφεια, στην αποξένωση και στον ατομισμό.

Ο Εθελοντισμός στην Ελλάδα Έχει λεχθεί κατά κόρον ότι η Ελλάδα αλλάζει τις τελευταίες δεκαετίες και προσαρμόζεται με ταχύτατους ρυθμούς προς τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα κοινωνικής οργάνωσης. Τούτο είναι πλέον φανερό σε πολλούς τομείς της πολιτικής, πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι πρωτεργάτες του Εθελοντισμού στην Ελλάδα είναι ο Προσκοπισμός, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Δύο σημαντικά γεγονότα συνέβαλλαν στη στροφή της Ελληνικής κοινωνίας προς την Εθελοντική προσφορά που είναι η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς και Παρα-Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 και η κρίση του 2008. Η απώλεια εισοδημάτων και περιουσιών, αύξηση της φτώχειας και της ανεργίας, ενέτεινε τις πρωτοβουλίες για την δημιουργία Οργανώσεων που παρέχουν υπηρεσίες για να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν ένα μέρος της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης.

Επίσης η κλιματική αλλαγή/κρίση με την ένταση των πλημμυρικών φαινομένων και των πυρκαγιών έστρεψε ένα τμήμα της κοινωνίας κυρίως της νεολαίας προς σε Εθελοντικές οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας (Εθελοντικούς Πυροσβεστικούς Σταθμούς κλπ). Οι βασικότερες αιτίες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή των Εθελοντικών Οργανώσεων στη σημερινή νεοελληνική κοινωνία είναι: Η κρίση του Κοινωνικού Κράτους, η βαθμιαία παρακμή των κοινωνικών κινημάτων των προηγούμενων δεκαετιών, οι νέες αντιλήψεις για αυτο-οργάνωση, αυτο-βοήθεια και αυτο-διαχείριση. Νεολαία και Εθελοντισμός Ο Εθελοντισμός είναι μια παράμετρος συμμετοχής στα κοινά που έχει μεγαλύτερη απήχηση στη νεολαία η οποία αποτελεί την πιο ενεργή συνιστώσα της κοινωνίας ,καθώς είναι πιο δεκτική και πιο ευαίσθητη στις κοινωνικές μεταβολές και συνήθως προπορεύεται στις αλλαγές των κοινωνικών στάσεων και αντιλήψεων.

Η νέα γενιά έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη της στους θεσμούς την πολιτική και τους πολιτικούς, διακατέχεται από ένα αίσθημα ανασφάλειας και απαισιοδοξίας που τους ωθεί στην αναζήτηση διαφορετικών ατομικών και συλλογικών δράσεων, μακριά από παλιές πρακτικές και τα πολιτικά κόμματα τους πολιτικούς που δεν απέφεραν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Εθελοντισμός στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Ο Εθελοντισμός ως κορυφαία εκδήλωση της δημοκρατίας, στην Ευρώπη, δείχνει να κατέχει σημαντική θέση στο κοινωνικό γίγνεσθαι, αφού σύμφωνα µε έρευνες ένα αξιοσημείωτο ποσοστό πολιτών δραστηριοποιείται σε ποικίλους Εθελοντικές μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ( Ε.Ε.) αποδίδει σπουδαίο ρόλο στους ΟΤΑ για τη προστασία της υγείας, του περιβάλλοντος και την πολιτική προστασία έχοντας νομοθετήσει την εθελοντική δράση. Οι Αυτοδιοικητικοί θεσμοί και οι υπηρεσίες τους θα πρέπει να αποτελούν την ομπρέλα αλληλεπίδρασης και ασφάλειας όλων των υγιών εθελοντικών στοιχείων που δρουν θετικά και αποτελεσματικά στα όρια του Δήμου και της Περιφέρειας, για το κοινό καλό. Να μπουν τα θεμέλια μιας δημιουργικής κι ατέρμονης συνεργασίας και παρεμβάσεων σε τομείς όπως η αντιμετώπιση σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων και πολιτικής προστασίας. Οι προβληματισμοί και το θεσμικό κενό

Η μη πρόβλεψη στον Ν.3852 πρόγραμμα Καλλικράτης και επόμενων θεσμικών νομοθετημάτων για νομική κατοχύρωση πρακτικών ζητημάτων της συνέργειας και της απασχόλησης εθελοντών σε εφαρμοζόμενα από τους ΟΤΑ προγράμματα Κοινωνικής Αλληλεγγύης όπως : -Η Ασφάλεια -Παροχή ειδών προστασίας -ένδυσης (στολές –εξοπλισμοί-Οδοιπορικά και έξοδα κίνησης κλπ). -Η συστηματοποίηση και η προσαρμογή στα νέα δεδομένα της εκπαίδευσης των εθελοντών -Η πιστοποίηση των φορέων ως ΜΚΟ, ώστε να είναι εφικτή η αξιοποίηση των ευκαιριών χρηματοδότησης από Ευρωπαϊκά προγράμματα.

Η Αυτοδιοίκηση έχει ανάγκη από ενεργούς πολίτες, μάχιμους, δημιουργικούς, αποφασισμένους για ένα καλύτερο αύριο, με ανοικτούς ορίζοντες και προοπτικές ενάντια στις δυνάμεις της μετριότητας, του γκρίζου και του χτες.

Ο Εθελοντισμός είναι αυτός που γεννά το αίσθημα της κοινωνικής προσφοράς, δίνει υπόσταση στο ρόλο του πολίτη και του δημιουργεί «δεσμούς αίματος» με την πόλη του και τους συμπολίτες του. Είναι αυτός που κτίζει τις πιο ανθεκτικές και αναλλοίωτες στον χρόνο κοινωνίες.