Γράφει ο Γεώργιος Μουζόπουλος *
Τα κόκκινα δάνεια σε απόλυτο αριθμό είναι 1.2 εκατομμύρια και από αυτά έχουν ρυθμιστεί με εξωδικαστικό μηχανισμό τα 2500 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και άλλα 2000 επί κυβέρνησης ΝΔ. Άρα έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.
Ας γίνουμε όμως ρεαλιστές! Οι τράπεζες μπορούν να ελέγξουν αν κάποιος δανειολήπτης είναι κακοπληρωτής ή όχι, αφού τώρα έχουν πλήρη πρόσβαση σε όλα τα οικονομικά δεδομένα των δανειοληπτών! Γνωρίζουν πλέον οι τράπεζες ποιος έχει περιουσία και ποιος όχι! Ξέρουν ποιος μπορεί να αποπληρώσει το στεγαστικό δάνειο και ποιος όχι. Επομένως θα πρέπει να ισχύσει ένα αυστηρό νομικό πλαίσιο για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και οι έχοντες να πληρώσουν. Δεν μπορεί να ζητάει ρύθμιση του δανείου κάποιος που δεν πληρώνει, ενώ έχει εισόδημα! Ταυτόχρονα θα πρέπει να βοηθήσουμε εκείνον που έχει αποπληρώσει ένα τμήμα του δανείου πχ. το 50% του δανείου, αλλά πλέον δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να συνεχίσει να αποπληρώνει.
Από την άλλη, οι τράπεζες πόνταραν σε αυτό που ήθελε πάντα ο Έλληνας … να βάλει ένα κεραμίδι στο κεφάλι του και πάνω σε αυτό το αφήγημα δόθηκαν δάνεια με ευκολία και χωρίς ελέγχους. Με αποτέλεσμα η λαχτάρα για εξασφάλιση κατοικίας να υπερνικήσει τους πιθανούς κινδύνους μη αποπληρωμής του δανείου από τους δανειολήπτες. Ο Έλληνας έζησε μια καθοδηγούμενη πλάνη γιατί δεν ήταν οικονομολόγος και άπλωσε το χέρι του να δοκιμάσει τα σερβιρίσματα της εποχής που του έλεγαν πάρε δάνειο να φτιάξεις το σπίτι σου τώρα που είσαι νέος για να το χαρείς και το αποπληρώνεις σιγά – σιγά μετά. Έτσι τώρα αρκετοί κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν! Οι τράπεζες στο βωμό του μπόνους των στελεχών τους, έπειθαν ή πίεζαν τον κόσμο να παίρνει δάνειο για οτιδήποτε! Θυμάστε το διακοποδάνειο! Τόσο όμως οι τράπεζες όσο και οι δανειολήπτες πήραν τα ρίσκα τους και πρέπει τώρα και οι δυο πλευρές να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης τους.
Ταυτόχρονα οι τράπεζες διατηρούν τα επιτόκια των καταθέσεων σχεδόν κοντά στο μηδέν, για την ακρίβεια στο 0.11% στην καλύτερη περίπτωση (100.000 ευρώ προθεσμιακή κατάθεση για 1 έτος), με αποτέλεσμα οι αποταμιεύσεις των Ελλήνων να μην αποτελούν πλέον επένδυση. Συνάμα οι ελληνικές τράπεζες παρουσιάζουν το μεγαλύτερο άνοιγμα μεταξύ επιτοκίου καταθέσεων (0.11%) και επιτοκίου δανείων (4.60% ), στην Ευρώπη! Με αυτό τον τρόπο οι τράπεζες αισχροκερδούν, γιατί δεν έχουν χασούρα από τις καταθέσεις των πολιτών, αφού δεν επιστρέφουν στον πολίτη μεγάλους τόκους και επιπλέον επιβάλουν πολύ υψηλές προμήθειες στις τραπεζικές συναλλαγές. Άρα μπορούν να δεχθούν κούρεμα του χρέους σε ρεαλιστική βάση ανάλογα με τις τώρα οικονομικές δυνατότητες των νοικοκυριών. Άλλωστε πουλάνε τα δάνεια στα funds σε εξευτελιστική τιμή! Μπορούν οι τράπεζες να απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του επιτοκίου που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έτσι ώστε να μην αυξάνονται οι μηνιαίες δόσεις των δανείων ή να νομοθετηθεί η επιδότηση του επιτοκίου στεγαστικού δανείου ή να επιβληθεί έκτακτη εισφορά στα υπερκέρδη των τραπεζών που προκύπτουν από τη διαφορά επιτοκίου καταθέσεων και επιτοκίου δανεισμού καθώς και των προμηθειών. Αυτό έχει γίνει στην Ισπανία όπου επιβλήθηκε έκτακτη εισφορά 4.8% στα υπερκέρδη αυτά και το μέτρο αναμένεται να αποφέρει 3 δις ευρώ στα 2 χρόνια.
Επομένως από τη μια γνωρίζουμε τους κακοπληρωτές και από την άλλη πρέπει να παραδεχτούμε ότι τα χρέη χρειάζεται να αποκτήσουν ρεαλιστικές τιμές προκειμένου να αποπληρωθούν, με βάση τις τώρα δυνατότητες και τα σημερινά οικονομικά δεδομένα και ταυτόχρονα οι τράπεζες να υποχωρήσουν εν μέρη ως προς τις απαιτήσεις τους. Ας πάμε τώρα ένα βήμα παρακάτω! Αφού ξεχωρίσουμε και απομονώσουμε τους κακοπληρωτές στη συνέχεια θα πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε με αυτούς που είναι οικονομικά αδύνατοι και δεν μπορούν πραγματικά να αποπληρώσουν το δάνειο. Ειδικά τώρα που υπάρχει ακρίβεια, που ο πληθωρισμός καλπάζει και τα επιτόκια σκαρφάλωσαν στα ύψη! Τα επιτόκια αναμένεται να συνεχίζουν να αυξάνονται και τους επόμενους μήνες κι έτσι για παράδειγμα ένα στεγαστικό δάνειο αξίας 100.000 Ευρώ με εναπομένουσα διάρκεια εξόφλησης 15 χρόνια τον περασμένο Ιούλιο είχε μηνιαία δόση 667 Ευρώ , ενώ τον Νοέμβριο αναμένεται στα 860 Ευρώ ( αύξηση σχεδόν 100 Ευρώ/μήνα και 1.200 Ευρώ σε ετήσια βάση ). Αν στους επόμενους μήνες τα επιτόκια αυξηθούν στο 2,5 %, η μηνιαία δόση θα “σκαρφαλώσει” στα 790 Ευρώ, ενώ με 3% στα 817 Ευρώ ( 150 Ευρώ/μήνα ή 1.800 Ευρώ/έτος – σχεδόν 2 μισθοί ). Τα μόνα δάνεια που δεν επηρεάζονται είναι όσα έχουν γίνει με σταθερό επιτόκιο , αλλά αυτά αποτελούν μόνο το 20% του συνόλου των δανείων.
Λοιπόν τι θα κάνουμε με αυτούς που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να πληρώσουν; Θα τους αφήσουμε άστεγους ή θα προστατέψουμε την πρώτη κατοικία; Θα συνεχίζουμε να σπάμε πόρτες για να τους πετάμε έξω; Μας αρέσει να βλέπουμε οικογένειες στο δρόμο: Την φτώχεια και την εξάντληση την κρύβουν οι άνθρωποι επιμελώς μέσα στα σπίτια τους! Αν τους βλέπουμε όμως στη γωνιά του δρόμου και να ψάχνουν για φαγητό στα σκουπίδια, τότε πως θα κάτσουμε στο τραπέζι μας για να φάμε: Αυτή η κοινωνία μας αξίζει: Που θα μείνει αυτός που το σπίτι του βγαίνει σε πλειστηριασμό: Θα πάει στο ενοίκιο που θα συρρικνώσει περαιτέρω το πενιχρό εισόδημά του;
Εδώ έρχεται το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής που στέκεται δίπλα στον πολίτη και με τροπολογία που κατέθεσε πρόσφατα στη Βουλή τάσσεται υπέρ της προστασίας της πρώτης κατοικίας, εφόσον βέβαια δεν συντρέχουν λόγοι εσκεμμένης κακοπληρωμής από τους δανειολήπτες.
Συγκεκριμένα προτείνεται από το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής να μην γίνονται πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας, ούτε να πωλείται το δάνειο σε εταιρείες (Funds) εφόσον η αντικειμενική ή η εμπορική αξία της κατοικίας δεν υπερβαίνει ένα προκαθορισμένο όριο. Η αξία της κατοικίας που μπορεί να εξαιρεθεί από τον πλειστηριασμό ή την πώληση σε funds δεν μπορεί να υπερβαίνει για έναν άγαμο οφειλέτη τις 200.000 ευρώ, προσαυξημένη κατά πενήντα χιλιάδες ευρώ (50.000) ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ ανά τέκνο για την οικογένεια με παιδιά.
Εξαιρώντας λοιπόν την πρώτη κατοικία από τον πλειστηριασμό ή την πώληση στα funds, έχει γίνει ένα σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της ψυχολογικής ηρεμίας των δανειοληπτών, απλώνοντας ένα δίκτυ ασφαλείας και παρέχοντας ένα κίνητρο για να προσπαθήσει ο δανειολήπτης να αποπληρώσει το χρέος του μέσω ρύθμισης. Δηλαδή για να ισχύει η εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από την ρευστοποίηση, προτείνεται η αποπληρωμή του δανείου στην τιμή της ρευστοποίησης (δηλαδή τα λεφτά που θα εισέπραττε η τράπεζα από την ρευστοποίηση της κατοικίας πχ. αρχική τιμή πλειστηριασμού) με δόσεις, σε βάθος χρόνου που μπορεί να φθάσει τα 35 χρόνια ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες του δανειολήπτη και με επιτόκιο κοντά στο επιτόκιο που ορίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή το μέσο επιτόκιο του κυμαινόμενου στεγαστικού δανείου . Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν είναι συνεπής στην πληρωμή των δόσεων, δηλαδή δεν πληρώνει για 4 συνεχείς μήνες (χωρίς να υπάρχει αιτία), ή καθυστερεί την πληρωμή των δόσεων και το ποσό που καθυστερεί να πληρώσει υπερβαίνει αθροιστικά τις 4 μηνιαίες δόσεις, τότε χάνει το δικαίωμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Για τους εξαιρετικά οικονομικά αδύναμους και ιδιαίτερα για την πρώτη τριετία αποπληρωμής του δανείου η τροπολογία του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής προβλέπει τη δυνατότητα ειδικής ρύθμισης με μειωμένες έντοκες δόσεις, από αυτές που ορίζει το δικαστήριο, αν ο δανειολήπτης δεν μπορεί να τις πληρώσει όλες. Παράλληλα μπορεί να υπάρχει και κρατική επιδότηση για μια τριετία αντίστοιχη με αυτή της επιδότησης του ενοικίου, όταν το εισόδημα του δανειολήπτη αδυνατεί να πληρώσει ολόκληρη ή τμήμα της μηνιαίας δόσης, εφόσον η αξία της κατοικία τους δεν υπερβαίνει τα δύο τρίτα της προστατευόμενης αξίας που προαναφέρθηκε (δηλαδή όταν η αξία της κατοικίας για τον άγαμο δεν υπερβαίνει τις 130.000ευρώ και για τον έγγαμο με 4 παιδιά τις 200.000 ευρώ).
Επιπλέον αποτελεί πρόταση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, να υποχρεούται η τράπεζα 4 μήνες πριν την πώληση του δανείου στα funds, να δώσει στον δανειολήπτη την ευκαιρία να αγοράσει ο ίδιος το δάνειο. Σε τιμή όμοια με αυτή της πώλησης του δανείου στα funds ή λίγο υψηλότερη (+5%), έτσι ώστε ο δανειολήπτης να μην χάσει το σπίτι του και ταυτόχρονα να είναι σε θέση να αποπληρώσει το χρέος του στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις ή στον περίγυρό του. Σκεφτείτε ότι τα funds αγοράζουν τα δάνεια στο 5-10% της αξίας τους. Λάβετε υπόψη ότι το ιδιωτικό χρέος των δανειοληπτών προς τις τράπεζες είναι περίπου 80 δις ευρώ και αυτές πουλάνε τα δάνεια στα funds στο 5-10% της αξίας τους. Δηλαδή μιλάμε για ένα συνολικό ποσό 8 δις ευρώ αν όλο το χρέος τα αγόραζαν τα funds. Πιστεύετε ότι οι δανειολήπτες δεν θα μπορούσαν να καταβάλουν αναλογικά το μερίδιο τους σε ένα εύλογο βάθος χρόνου; Ακόμα όμως και αν το δάνειο έχει αγοραστεί από τα funds θα πρέπει πάλι πριν την πώληση της κατοικίας με πλειστηριασμό να ενημερώνεται ο δανειολήπτης δίνοντας του την δυνατότητα να αγοράσει το δάνειο στην ίδια τιμή που το αγόρασαν τα funds από την τράπεζα συμπεριλαμβανόμενου και ενός επιπλέον ποσού (+5%) που θα αποτελεί το κέρδος των funds από την διαδικασία. Αυτό όμως που σίγουρα χρειάζεται είναι να υπάρχουν αυστηροί ελεγκτικοί μηχανισμοί έτσι ώστε να μην “κοκκινίζουν” εικονικά τα δάνεια! Δηλαδή χρειάζεται έλεγχος για το ποιος θα αγοράσει το δάνειο στη τιμή που το πουλάει η τράπεζα στα funds και ποιος θα κάνει ρύθμιση δόσεων αποπληρωμής μέχρι την αξία της κατοικίας!
Παράλληλα αποτελεί πρόταση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής να παρέχεται η δυνατότητα προστασίας της αγροτικής περιουσίας με αντίστοιχους όρους όπως με την προστασία της πρώτης κατοικίας. Προστατεύεται δηλαδή τόση έκταση αγρών όση είναι αναγκαία για να εξακολουθεί να ασκεί το επάγγελμά του ο αγρότης και να καλύπτει τις βιοτικές του ανάγκες. Έτσι ώστε ο αγρότης να παραμείνει παραγωγικός για να μπορεί να ζει, να αποπληρώνει το χρέος του, αλλά και να διατηρηθεί ζωντανός ο πρωτογενής τομέας αφού πλέον ολοένα και λιγότεροι νέοι ασχολούνται με τα χωράφια.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής με την κατάθεση της τροπολογίας απέδειξε ότι είναι δίπλα στον πολίτη! Ούτε λόγια, ούτε υποσχέσεις! Πλήρες νομοθετικό πλαίσιο για την στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών. Ας το ψηφίσουν και οι άλλοι …. και ας σταματήσουν τις γρήγορες ρευστοποιήσεις που επιδιώκουν τα λυσσασμένα funds με τους πλειστηριασμούς (βλέπε ΝΔ) και ας αφήσουν τα συνθήματα “κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη” (βλέπε ΣΥΡΙΖΑ)!
Ο Γεώργιος Μουζόπουλος είναι Ιατρός – Ορθοπαιδικός Χειρουργός στο ΓΝ Λακωνίας – ΝΜ Σπάρτης, Υποψήφιος Βουλευτής με το ΠΑ.ΣΟ.Κ – ΚΙΝ.ΑΛ στο Ν. Λακωνίας
