Γραφει ο Λουης Σερεμετης
Τα σχολεία κάποτε ξανάνοιγαν «του Σταυρού την άλλη μέρα». Αυτό το είχαμε μάθει απόξω κι ανακατωτά, γιατί τότε τελείωναν τα βάσανά μας στα χωράφια, και άρχιζαν τα βάσανα του σχολείου!
Ανήμερα του Σταυρού, βαριά γιορτή λέγανε οι παλιοί, είχαν περάσει κιόλας σαράντα μέρες μετά τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, οι παλιοί νήστευαν αυστηρά.
Σύμφωνα με την παράδοση, όταν η Αγία Ελένη δεν ήξερε ανάμεσα στους πολλούς σταυρούς, ποιος να ήταν του Χριστού, ένα μυρωδάτο φυτό, ο βασιλικός, της τον αποκάλυψε.
Για αυτό και στη γιορτή του Σταυρού φέρνουν στην εκκλησία γλάστρες ή αγκαλιές βασιλικούς για το Σταυρό!
Όλοι πηγαίνανε στην εκκλησία μ’ ένα ματσάκι, ή μια γλάστρα βασιλικό, για να στολίσουνε το Σταυρό του Χριστού, και φεύγοντας μετά παίρνανε τον «διαβασμένο»-αγιασμένο βασιλικό από το χέρι του παπά, μαζί με αγιασμό!
Οι νοικοκυρές έπιαναν ανήμερα το καινούριο προζύμι από τον «διαβασμένο» βασιλικό, κι έφτιαχναν το πρώτο ψωμί, που το μοίραζαν για το καλό στη γειτονιά, και βαστάγανε το προζύμι ολοχρονικής!
Για τους γεωργούς η μέρα του Σταυρού ήταν σημαδιακή μέρα, γιατί ήταν το ξεκίνημα της καινούριας «χρονιάς», και της σποράς τους.
Πριν «σταυρώσει» η γη, όπως λέγανε, να μην αρχίζει κανείς δουλειά στο χωράφι του!
Πάντα κάθε χρονιά, από το τελευταίο δεμάτι στάχια που θέριζαν, συνήθιζαν να πλέκουνε με τέχνη μια ωραία δέσμη σταχυών, που την έλεγαν από το σχήμα της, «σταυρό».
Την κρεμούσαν έπειτα στο εικονοστάσι του σπιτιού, δίπλα στις εικόνες.
Όταν ερχόταν η παραμονή του Σταυρού, δηλαδή όταν ζύγωνε ο καιρός της σποράς, οι μανάδες μας τρίβανε και καθαρίζανε τότε τα σπυριά της δέσμης αυτής, λίγο στάρι, κριθάρι, βρώμη και βίκο, τα δένανε σε διαφορετικά και χρωματιστά μαντήλια, για να μην μπερδεύονταν με των άλλων,. και τα πηγαίναμε στην εκκλησία ανήμερα το πρωί να διαβαστούν και να ευλογηθούν, για να πάει καλά η σπορά και η σοδειά!
Το να πάνε οι σπόροι στην εκκλησία, το είχε αναλάβει η πιτσιρικαρία, εμείς!
Τα βάζαμε τα μαντήλια σε σειρά, σαν «στρατιωτάκια» στα σκαλοπάτια έξω από το ιερό, και προσέχαμε μη μας τα ανακατέψουν, και πάμε στο σπίτι κανά άλλο μαντήλι, και χάσουμε το δικό μας σπόρο που τάχα ήταν ο καλύτερος των όλων, και φάμε και καμιά ανάποδη, για το καλό της ημέρας!
Αφού είχαν ευλογηθεί οι σπόροι την ημέρα της Υψώσεως του Σταυρού στην εκκλησία, τους ανακάτευαν με τον πολύ σπόρο, και με τα πρωτοβρόχια άρχιζε η σπορά.
Αχ… παιδικές αναμνήσεις!
Τώρα ο κόσμος ο πολύς σταμάτησε να σπέρνει!
Οι μύλοι ρημάξανε κι αυτοί!
Δεν βλέπεις πια παιδάκια να πηγαίνουν στην εκκλησία του Σταυρού, λιγοστεύουν κι αυτά, όπως και οι βασιλικοί.
Εξάλλου τέτοια μέρα έχουν αρχίσει ήδη τα σχολεία, που σιγά σιγά κλείνουν κι αυτά το ένα μετά το άλλο.
Τα παιδάκια πάνε στο σχολείο ξεκούραστα από δουλειές, αλλά ζαλωμένα με κάτι σακίδια στην πλάτη, ασήκωτα, εδώ να πέσουν εκεί να πέσουν, σαν να «κουβαλάνε» του κόσμου το στάρι!
Τότε ήταν άλλα τα χρόνια, και περνάγαμε διαφορετικά.
Τώρα είναι άλλα τα χρόνια, αλλά φοβάμαι μήπως τότε περνάγαμε και διαφορετικά, και καλύτερα!
Τέλος πάντων, πρέπει όχι μόνο να ευχόμαστε το καλύτερο στα παιδιά μας, αλλά και σταθερή επιδίωξη όλων μας θα πρέπει να είναι, κάθε γενιά να περνάει καλύτερα από την προηγούμενη!
Γένοιτο!
Χρόνια πολλά σε όλους, και βοήθειά μας!
